Uwagi
Polski Słownik Biograficzny t. 3 str. 455: psb.3047.1
Robert Bielecki, Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego: CHRÓŚCIECHOWSKI Bazyli - Wszedł 1809 do 5 psk. Księstwa Warszawskiego, 1809 ppor., 1812 por. (Gembarzewski nie wymienia go). Odbył kampanie 1809 i 1812, dostał się do niewoli ros., 1815 wrócił do kraju. 12.15 dymisja z powodu stanu zdrowia w stopniu kpt., zajął się gospodarką. Po wybuchu powstania wrócił do służby jako mjr, otrzymał nominację na szefa sztabu siły zbrojnej woj. płockiego. 2.31 M. Radziwiłł powierzył mu misję zorganizowania powstań na Wołyniu, Podolu i Ukrainie. Nie wykonał jednak tego zadania, nie znając tamtejszych stosunków. Równocześnie zapewniał Dwernickiego o pełnej gotowości Wołyniaków do powstania. Kiedy korpus Dwernickiego wkroczył na Wołyń, okazało się, że tylko niewielu ochotników dołączyło do niego. Była to jedna z przyczyn, dla których korpus ruszył dalej w stronę Podola, co zresztą doprowadziło wkrótce do przejścia granicy austriackiej. Po powrocie do Warszawy Ch. otrzymał od Skrzyneckiego podobną misję organizowania powstania na Rusi. Uchodząc przed wojskami ros., przeszedł do Galicji. Przybył przez Szwajcarię 5.32 do Francji i należał od 23.7.32 do zakładu w Awi-nionie. Wnet przeniósł się do Marsylii, skąd 1.34 trafił do Privas. 8.34 wyjechał do Bar-le-Duc, a 2.35 znalazł się w Verdun, od 27.5.35 mieszkał w Paryżu, ale 4.37 przeniósł się do Tours. 7.42 wrócił do Paryża, jednak już 21.7.42 przybył do Blois, skąd po dwu dniach wyjechał do Pontoise w dep. Oise. 4.43 wyjechał do Auxerre, 6.44 przeniósł się do Beauvais. 10.52 ponownie w Bar-le-Duc. Początkowo związany z Czartoryskim, potem demokrata. Świadomy zarzutów, jakie mu stawiano, składając nań odpowiedzialność za klęskę powstania na Wołyniu i Podolu, przygotował „Rys historyczny powstania narodu polskiego na Wołyniu, Podolu i Ukrainie, a raczej działanie tajne stowarzyszeń patriotów w insurekcji na Rusi” oraz „Dwie epoki upadku niepodległości poi. w XIX w., czyli polityka książąt Czartoryskich”. Prace te pozostały w rękopisie i prawdopodobnie zostały zniszczone. Żył w ciężkich warunkach materialnych, czasem wspierały go organizacje dobroczynne. Zm. 12.53 w Paryżu, pochowany 14.12.53 na cmentarzu Montparnasse.
sw.564162 Robert Bielecki, Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego, Warszawa 1995-98
|
|
Bazyli Chróściechowski
(ID: psb.3047.1)
