W stopniach ° wyrażona liczba ogniw w łańcuchu, w którym każda następna osoba jest dzieckiem, rodzicem lub małżonkiem poprzedniej; wersja pełna (przy opłaconym abonamenice) pokazuje wykres powiązania; w wersji darmowej kliknięcie prowadzi do strony o danej osobie.
- SZYMANOWSKI Wojciech (1801-1861), aktor, tłumacz, publicysta, wydawca 1°
- SZYMANOWSKI Władysław (1840?-1917), aktor, reżyser, pedagog, rysownik 2°
- BAKAŁOWICZOWA Wiktoryna (1835-1874) aktorka teatralna 2°
- BAKAŁOWICZ Władysław (1831-1904) malarz 3°
- SZYMANOWSKA Irena (1890-1966), malarka 4°
- AKORD Cyrjak (1827-1881) powstaniec 1863, emigrant 5°
- EHRENBERGOWA Emilia (1827-1885) literatka 6°
- PANCER Feliks (1789-1851) oficer, inżynier lądowy i wodny 7°
- EHRENBERG Gustaw (1818-1895) poeta 7°
- PEŁCZYŃSKA Wanda Izabela (1894-1976) działaczka społeczna, redaktorka, posłanka 7°
- EHRENBERG Kazimierz (1870-1932) literat 7°
- HISZPAŃSKI Stanisław (1872-1939) szewc 8°
- HISZPAŃSKI Stanisław Antoni (1844-1899) szewc 8°
- EHRENBERGOWA Felicja (1832-1860) poetka 8°
- ALEKSANDER I (1777-1825) cesarz wszechrosyjski, król polski 8°
- BRANKIEWICZ Władysław (1853-1929) organista, kompozytor 9°
- MOKŁOWSKI Kazimierz Julian (1869-1905) działacz socjalistyczny, dziennikarz, architekt 9°
- DZIERŻANOWSKI Jan (1764-1839) żołnierz kościuszkowski i napoleoński 9°
- ELŻBIETA Aleksiejewna (1779-1826) żona Aleksandra I 9°
- RAUTENSTRAUCH Józef (1773-1842) generał, prezes dyrekcji teatrów 9°
Uwagi
„Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973: SZYMANOWSKI Marcin Stanisław (przed 10 XI 1775 Poznań - 13 X 1830 Warszawa), aktor, śpiewakBył synem Józefa i Marianny Sz., mężem - Rozalii Sz., ojcem => Wojciecha Sz. Do szkoły uczęszczał w Poznaniu, następnie służył w artylerii koronnej. 24 VII 1797 (data niepewna) debiutował w Poznaniu podczas występów zespołu A. i T. Truskolaskich w małej partii operowej Swata („Wdzięczni poddani panu"); wkrótce wystąpił i w dużej roli dram., Clarendona („Eugenia"). Odtąd stale grywał role pierwszych amantów w tragediach i dramatach w t. warsz., początkowo pod kier. A. Truskolaskiej, a od 1799 - W. Bogusławskiego. W 1814 ustąpił z t. poróżniony z nowym dyr. L. Osińskim o wysokość gaży, ale w grudniu tego roku powrócił na scenę. Nie odzyskał jednak dawniejszej pozycji, ponieważ Osiński zaangażował do ról amantów i bohaterów I. Werowskiego. Wielokrotnie uczestniczył w wyjazdach zespołu warsz., m.in. do Kalisza, Poznania, Płocka i Gdańska. Od 24 II 1826 do 1 VII 1827 był członkiem dziesięcioosobowego komitetu, który kierował wówczas zrzeszeniem aktorów. Po raz ostatni wystąpił 2 IX 1830 w roli Don Francesca („Precjoza"). K.W. Wójcicki opisał jego warunki zewnętrzne: „Wzrost średni, odpowiednia tusza, wymowa dźwięczna, pełna i wyrazista, twarz przyjemna, układ cały przyzwoity, naturalny i poważny”. J.T.S. Jasiński chwalił „głos czysty, metaliczny, rzewny, pełen ognia, słodki, gwałtowny, jego naturalność, pojęcie głębokie, odtwarzanie zdumiewające charakterów”. Iksowie jednak zarzucali mu, że w każdej jego roli „zawsze jedne poruszenia, tenże sam chód, też same wypogodzone czoło i łaskawości pełne, zimność krwi nieporuszona, ten sam wyraz twarzy, ten sam głos mowy, też jesta”. Początkowo występował niemal we wszystkich rodzajach sztuk, także w dramatach i komediach, z czasem wyspecjalizował się w rolach tragicznych podtrzymując z J. Ledóchowską cały ówczesny „wielki repertuar”. Od 1816 zaczął przejmować role ojców szlachetnych, kapłanów itp. nie rezygnując jednak do końca życia z niektórych ról dawniejszych. Grał m.in. role tyt. w „Bewerleyu”, „Otellu”, „Hamlecie”, „Makbecie”, „Glińskim” oraz Abellina („Abellino, wielki bandyta wenecki"), Don Pedra („Inez de Castro"), Eginharda („Johanna z Montfaucon"), Młodego Horacjusza („Horacjusze"), Antoniusza („Oktawia"), Karola Moora („Zbójcy"), Rodryga („Cyd"), Egista („Meropa"), Walgierza („Heligunda"), Joada („Atalia"), Przemysława („Ludgarda"). Przetłumaczył kilka utworów dramatycznych, jak np. „Kobieta w trzech postaciach, czyli Rokoszanie”, „Nieproszeni goście”, „Piotr Wielki i Karol XII”. Ożeniony z aktorką Rozalią Sz., był założycielem znanej i zasłużonej rodziny aktorskiej.
„Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.81489.2
„Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.81492.1
„Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.81493.2
Nekrolog w „Kurierze Warszawskim” 276/1830 http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/editions-content?id=28321 (za: A. Tyszka, Nekrologi Kuriera Warszawskiego): Marcin SZYMANOWSKI artysta dramatyczny od 1797, wszedł w służbę wojskową do artylerii konnej 1794; ur. 1775 w Poznaniu, zm. 13 X 1830, poch. 15 X 1830 na cm. Powązkowskim w Warszawie
Polski Słownik Biograficzny t. 50 str. 117: psb.34238.2
Polski Słownik Biograficzny t. 50 str. 91: psb.34226.1
Wikidata: [label]Marcin Szymanowski
|
|