Józef Konstanty Sosnowski (ID: psb.31106.1)

Najbliżsi sławni ludzie (wg kryterium PSB)

W stopniach ° wyrażona liczba ogniw w łańcuchu, w którym każda następna osoba jest dzieckiem, rodzicem lub małżonkiem poprzedniej;
wersja pełna (przy opłaconym abonamenice) pokazuje wykres powiązania; w wersji darmowej kliknięcie prowadzi do strony o danej osobie.

1. ORDON-SOSNOWSKA Władysława (1876-1933) aktorka 1°
2. SZELĄGOWSKI Adam (1873-1961) historyk 3°
3. PARADOWSKA Anna Czesława (1879-1962) bankowiec, działaczka organizacji kobiecych 4°
4. SZELĄGOWSKA Maria (1905-1989) działaczka niepodległościowa 4°
5. KAMBERSKI Mieczysław (1896-1962) prawnik, ogrodnik 6°
6. SZOPOWICZ Franciszek (1762-1839), matematyk, filozof 7°
7. KIRCHMAYER Julian (1827-1874) działacz polityczny, poseł 7°
8. KIRCHMAYER Jerzy Maria (1895-1959) historyk, generał brygady 7°
9. KOZICKI Jerzy (1890-1952) inżynier naftowy, poseł 8°
10. JANKOWSKI Czesław Marian (1880-1940) adwokat, instruktor harcerski 8°
11. SZOPOWICZ Henryk (1812 lub 1814-1883), lekarz, pianista, kompozytor 8°
12. SAWICKI Jakub Teodor (1899-1979) prawnik, historyk prawa 8°
13. RZEWNICKI Jan Adam (1871-1944) inżynier elektryk, literat 8°
14. POKUTYŃSKI Filip Roman (1829-1879) architekt 8°
15. OPĘCHOWSKA Wanda (1888-1955) działaczka społeczna 8°
16. GETTLICH Antoni (1842-1915) pedagog 8°
17. CICHOWSKI Henryk (1851-1910) inżynier 8°
18. KIRCHMAYER Wincenty Antoni (1791-1857) bankier 8°
19. STRZELECKI Edward (1894-1967), ekonomista, statystyk, wiceprezydent Warszawy 9°
20. STACHIEWICZ Julian (1890-1934) działacz niepodległościowy, generał brygady Wojska Polskiego, szef Wojskowego Biura Historycznego 9°

Uwagi

• „Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973:

  SOSNOWSKI Józef Konstanty Nałęcz, pseud. Marian, Mariański (10 V 1863 Radonia pow. Opoczno - 27 X 1933 Łódź), aktor, śpiewak, reżyser
  Był synem Leopolda S., dzierżawcy wsi, i Pelagii z Byczkowskich, mężem => Florentyny Golańskiej (ślub ok. 1891), potem => Władysławy Ordon (ślub 24 VI 1905 w Wiedniu). Ukończył gimn. realne w Warszawie. Uczył się śpiewu pod kier. Julii Leichnitz i chciał zostać śpiewakiem operetkowym. Debiutował pod nazwiskiem Sosnowski w 1880 podczas występów w warsz. t.. ogr. Eldorado zespołu t. pozn., w którym pozostał do 1882. Następnie pod pseud. Marian, a czasem Mariański, występował w sez. 1882/83 w zespole A. Myszkowskiego i J. Nowakowskiego w Lublinie i Radomiu, w 1884 w zespole S. Trapszy i J. Szymborskiego w Łowiczu, w 1885 u J. Grabińskiego w Lublinie. W tym czasie wrócił do właśc. nazwiska i zapewne już jako S. występował w 1887-88 w Lublinie w zespole J. Grabińskiego, potem K. Sarnowskiego i H. Swaryczewskiego. W 1889-91 był aktorem t. pozn. i z tym zespołem na lato przyjeżdżał do warsz. t. ogr. Wodewil. Po sez. 1891/92 spędzonym w Łodzi wrócił do Poznania i pozostał tu do 1895. Na sez. 1895/96 przeniósł się do Łodzi. W lecie 1896 z zespołem łódz. występował w sali warsz. Cyrku. 28 VII tego roku debiutował w WTR w roli Armanda („Dama kameliowa"); mimo przychylnych recenzji nie został jednak zaangażowany. W 1897 występował podobno w zespołach F. Ratajewicza w Łowiczu i E. Majdrowicza w Radomiu i Kielcach, następnie wrócił do t. łódz., gdzie pozostał do 1899. Tu zaczął reżyserować. W sez. 1899/1900 występował w t. lwowskim. W czerwcu 1900 podczas pojedynku na szable stracił lewe oko. W 1900 został zaangażowany do T. Miejskiego w Krakowie, tu grał do 1906 biorąc udział w letnich wyjazdach zespołu. Po sez. 1906/07 spędzonym w T. Miejskim we Lwowie wrócił do t. krak. i występował tu, a także reżyserował do 1912. We wrześniu 1912 występował gościnnie w Poznaniu. Następnie został zaangażowany przez A. Szyfmana i jesienią tego roku wziął udział w objeździe jego zespołu po Rosji. Od 29 I 1913 występował w T. Polskim w Warszawie. W 1913 starał się o dyrekcję t. krak., ale jej nie otrzymał. Pozostał więc w T. Polskim do 1917; po wyjeździe Szyfmana był od 1915 jednym z kierowników zrzeszenia aktorów tego teatru. Od września 1917 do 1923 występował stale w T. im. Słowackiego w Krakowie wyjeżdżając tylko czasem na występy, m.in. w lecie 1919 do Tarnowa i Rzeszowa. W 1923-26 należał do zespołu T. Miejskiego we Lwowie, następnie wrócił do T. im. Słowackiego w Krakowie i występował tu do przejścia na emeryturę w 1930. Później nie był już nigdzie zaangażowany, występował tylko gościnnie, m.in. we Lwowie (wiosna 1930) i Poznaniu (jesień 1930 i 1931). Ostatni raz wystąpił w dniu śmierci w T. Miejskim w Łodzi w roli Samuela („Sędziowie"). Wysoki, dobrze zbudowany, miał imponującą postawę i donośny, niski głos. W początkowym okresie występował często w operetkach, np. jako Alfred („Zemsta nietoperza"). Wkrótce jednak zrezygnował z kariery śpiewaczej, przeszedł do ról amantów serio, a potem bohaterskich w repertuarze klasycznym. Był uważany za jednego z wybitniejszych tragików swego pokolenia. „Zdobył wielką umiejętność operowania swym basowym, bardzo metalicznym głosem. Miał świetne, ogromne oddechy. Mówił naturalnie, bez patosu, szeroko, czasem tylko pewne słowo padało z siłą bomby. Dykcja Sosnowskiego była niepokalanie czysta i piękna. Rolę opracowywał najdokładniej pod względem technicznym, co jednak nie przeszkadzało mu bynajmniej wzruszać się i przejmować” (W. Natanson). Ważniejsze role: Ksiądz Piotr („Dziady"), Masynissa („Irydion"), Pankracy („Nie-boska komedia"), Ksiądz Marek („Ksiądz Marek"), Wielki Książę Konstanty („Kordian"), Derwid („Lilla Weneda"), Bolesław („Bolesław Śmiały"), Chłopicki („Warszawianka"), Dziennikarz („Wesele"), Odys („Powrót Odysa"), Agamemnon („Oresteja"), Makbet („Makbet"), Shylock („Kupiec wenecki"), Kasjusz („Juliusz Cezar"), Holofernes („Judyta” Ch.F. Hebbla), Stockman („Wróg ludu"). Był też cenionym reżyserem konsekwentnie przeprowadzającym przyjęte założenia. Zarzucano mu jednak apodyktyczność i krępowanie aktorów, którzy bali się gwałtownych wybuchów jego gniewu. Reżyserował m.in. „Burzę”, „Dziady”, „Peer Gynta”, liczne sztuki S. Wyspiańskiego: „Bolesława Śmiałego”, „Sędziów”, „Powrót Odysa”, „Wyzwolenie”, „Klątwę”, „Akropolis”. S. Wyspiański cenił S., z myślą o nim pisał rolę Bolesława Śmiałego i chętnie widział go jako reżysera swych sztuk. Wielką zasługą S. było opracowanie szczegółowej partytury reżyserskiej „Bolesława Śmiałego” w wersji premierowej (1903). Podobno zamierzał opracować także partytury innych sztuk Wyspiańskiego, ale zamiaru tego nie zrealizował.
  
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.39284.1
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.39302.4
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.76953.5
  Polski Słownik Biograficzny t. 24 str. 172: psb.20884.4
  Polski Słownik Biograficzny t. 40 str. 565: psb.31106.1
  n.67773a Nekrologia Minakowskiego (67773)
  n.68038 Nekrologia Minakowskiego (68038)
  sw.206735 Akt małżeństwa: Warszawa św. Krzyż (obecn. m. Warszawa), 259/1891 [indeks na http://geneteka.genealodzy.pl/] http://metryki.genealodzy.pl/metryki.php?op=kt&ar=1&zs=0158d&sy=1891b&kt=2 [podgląd]

• Mapa grobów rodzinnych
  
  
• Kalendarzyk Rodzinny tej osoby
  
  
• Przodkowie - Drzewo ("64")
  
  
  
  
• Związek z M.J. Minakowskim