Paweł Chościak-Popiel z Kurozwęk h. Sulima (ID: lu.22848)

Najbliżsi sławni ludzie (wg kryterium PSB)

W stopniach ° wyrażona liczba ogniw w łańcuchu, w którym każda następna osoba jest dzieckiem, rodzicem lub małżonkiem poprzedniej;
wersja pełna (przy opłaconym abonamenice) pokazuje wykres powiązania; w wersji darmowej kliknięcie prowadzi do strony o danej osobie.

1. POPIEL Paweł (1837-1910) profesor prawa rzymskiego, tłumacz, publicysta 1°
2. POPIEL Jan (1836-1911) ziemianin, powstaniec 1863, polityk konserwatywny 1°
3. ROSTWOROWSKI Jan Kanty (1876-1963) jezuita, teolog, pisarz, rekolekcjonista, dyrektor wydawnictwa 2°
4. POPIEL Wincenty Teofil (1825-1912) arcybiskup metropolita warszawski 2°
5. POPIEL Paweł (1870-1936) ziemianin, hipolog, pisarz 2°
6. POPIEL Paweł (1733-1809) regimentarz partii małopolskiej, kasztelan małogoski, sandomierski 2°
7. BADENI Marcin (zm. 1824) minister sprawiedliwości w 1820 2°
8. ROSTWOROWSKI Jan Michał (1919-1975) poeta, prozaik, tłumacz 3°
9. ROSTWOROWSKI Emanuel Mateusz (1923-1989) historyk, redaktor PSB 3°
10. KOMOROWICZ Maurycy (1881-1923) wulkanolog 3°
11. ROSTWOROWSKI Karol Hubert (1877-1938) dramatopisarz, poeta, muzyk 3°
12. POPIEL Józef (1848-1880) publicysta, łącznik z Watykanem 3°
13. POPIEL Onufry (ok. 1770-1828) rotmistrz kawalerii narodowej, powstaniec 1794 3°
14. ROSTWOROWSKI Stanisław (1785-1837) oficer napoleoński, ziemianin 3°
15. POPIEL Antonina (1916-1963) przewodnicząca Konsulty Przełożonych Wyższych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych 3°
16. JEZIERSKI Karol (1819-1899) działacz gospodarczy 3°
17. SOŁTYK Tomasz h. Sołtyk (1732-1808) kasztelan zawichojski, potem wiślicki 3°
18. BADENI Sebastian (XIX w.) agent dyplomatyczny w 1831 3°
19. POTULICKI Michał Bonawentura (1756-1805) przyrodnik, ziemianin 4°
20. MICHAŁOWSKI Zygmunt (1839-1882) inżynier kolejowy, ziemianin 4°

Uwagi

• Polski Słownik Biograficzny - Uzupełnienia i sprostowania w t. 40 do art. Popiel Paweł
  Polski Słownik Biograficzny t. 27 str. 555: psb.23743.2
  Polski Słownik Biograficzny t. 27 str. 568: psb.23753.1
  Polski Słownik Biograficzny t. 27 str. 572: psb.23754.2
  Polski Słownik Biograficzny t. 27 str. 580: psb.23759.4
  Rafał Gerber, Studenci Uniwersytetu Warszawskiego 1808-1831. Słownik biograficzny (str. 176): Popiel [Chościak] Paweł, Wydział Prawa i Administracji, sekcja Prawa , wpis 29 X 1823
  Polityk konserwatywny w Galicji, publicysta polityczny. Syn Konstantego i Zofii z Badenich, brat Wincentego Chościak Popiela, bpa płockiego, następnie arcybiskupa metropolity warszawskiego, wnuk Marcina Badeniego, ministra Księstwa Warsz. i senatora wojewody Król. Polskiego, w którego domu spotykał jako student wybitne osobistości kraju. Początkowe wykształcenie otrzymał w domu, po czym oddano go do pensjonatu znanego pedagoga, prof. prawa politycznego i historyka Uniw. Krakowskiego, Józefa Sołtykowicza. Po uzyskaniu w 1826 stopnia mgra prawa Uniw. Warsz. wyjechał w 1827 do Paryża, gdzie zbliżył się do ks. Lammennais; był współpracownikiem jego pisma „L'Avenir”. Zaprzyjaźnił się ze znanym działaczem katolickim i politykiem, przyjacielem Polski, hr. Karolem Mont-alembert, brał udział w Cercłe Ozanam, gdzie przewodniczył Bailly, założyciel Tow. Św. Wincentego a Paulo. W Paryżu pogłębił swą wiedzę filozoficzną, a dzięki bliskiemu wieloletniemu kontaktowi z Józefem Gołuchowskim poznał w latach czterdziestych filozofię Hegla. Z Paryża udał się do Londynu, gdzie zetknął się z ziemiaństwem angielskim. Poznał również życie naukowe stolicy. Do Warszawy wrócił na początku 1830 i został przyjęty do Komisji Spraw Wewnętrznych. Przebywał głównie w gronie Stanisława Rzewuskiego (syna Wacława, Emira), absolwenta Wojskowej Szkoły Aplikacyjnej, wybitnie utalentowanego młodego oficera (który był wówczas jego ideałem), jego brata Leona oraz Władysława i Zdzisława Zamoyskich. Wybuch powstania listopadowego przyjął jako narodowe nieszczęście, ale mimo to wstąpił ochotniczo do Legii Poznańskiej. Walczył pod Grochowem, Wielkim Dębem, Wawrem. Przed bitwą pod Ostrołęką został przeniesiony przez Skrzyneckiego (na żądanie Adama Czartoryskiego) do biura Prezesa Rządu do redagowania po francusku not i korespondencji zagranicznej. Po nocy 15 sierpnia wrócił do obozu. W czasie szturmu Warszawy walczył na Woli. Po upadku powstania osiadł w dziedzicznej Ruszczy, gdzie zajął się gospodarstwem i nauką. Przez następne 60 lat żył z rodziną na przemian w Ruszczy, w Krakowie przy ul. Świętojańskiej i na zamku w Kurozwękach (pow. szydłowski w Król. Polskim). W 1833 rozpoczął działalność publicystyczną dwoma listami w „Revue Européenne”, które były odpowiedzią na szkalujące w tymże piśmie powstanie Listy o powstaniu polskim Tichaczewa. Przez dziesiątki lat utrzymywał bliski kontakt z przedstawicielami sfer zachowawczych: Józefem Gołuchowskim, Andrzejem Zamoyskim, Konstantym Świ-dzińskim, Aleksandrem Wielopolskim (z tym zerwał w 1863), Antonim Zygmuntem Helclem, malarzem Piotrem Michałowskim oraz Adamem Potockim, Jerzym Lubomirskim, Maurycym Mannem i prezydentem Krakowa, dr. Zyblikiewiczem. Był osobistością nieprzeciętną. W pierwszym okresie swej działalności w Krakowie miał wiele pozytywnych osiągnięć. W 1846 zredagował memoriał w obronie Uniwersytetu, który komisarze trzech rządów zaborczych chcieli zlikwidować, i jeździł z nim do Metternicha. Miłośnik starych zabytków, poświęcił się od 1847, jako rajca krakowski i konserwator zabytków sztuki i przeszłości, ich ochronie. Po pożarze Krakowa w 1850 mianowany został przez cesarza pierwszym konserwatorem budownictwa i sztuki i na tym stanowisku położył wielkie zasługi (m. in. odnowienie Wawelu, restauracja Collegium Maius, odsłonięcie ołtarza W. Stwosza w kościele Mariackim w 1869 i grobowca Kazimierza Wielkiego). Przez wiele lat wykładał bezinteresownie historię literatury polskiej w szkole SS. Urszulanek w Krakowie.
  Ten człowiek wielkiego umysłu, rozległej wiedzy, ogromnej prawości, dobry mówca i znakomity publicysta, wywierający znaczny wpływ w Krakowie i Królestwie, a także w Poznańskiem na tamtejsze ziemiaństwo i duchowieństwo, narażający siebie i swój majątek atakami na ministra austriackiego Schwarzen-berga (1852) czy gubernatora kieleckiego, w którego zasięgu władzy leżały jego majętności, wreszcie na ks. Czerkaskiego, jednego z rusyfikatorów Królestwa (1864), był w Galicji wybitnie niepopularny jako – zdaniem opinii – reakcjonista i ultra-montanin. Stanisław Tarnowski we wspomnieniu pośmiertnym przyznał, że „P. był w Galicji bardzo niepopularny”, a Ludwik Dębicki pisał w nekrologu („Czas”), że P. był w „niełasce opinii”. Lepiej widziany był przez ziemiaństwo w Królestwie, przynajmniej do powstania styczniowego; był tam członkiem Tow. Rolniczego.
  Karierę wybitnego działacza konserwy galicyjskiej rozpoczął P. 3 XI 1848 artykułem wstępnym w pierwszym numerze „Czasu”, którego był współzałożycielem i naczelnym redaktorem. Już jednak w 1851 ustąpił z redakcji, gdy dwaj najbliżsi współpracownicy, Kalinka i Mann, sprzeciwili się wydrukowaniu jego lojalistycznego artykułu na przybycie do Krakowa cesarza. Monarchista i legalista, który „szanował i lubił władzę”, głosił w swych ulotnych pismach politycznych, Listach do..., których sporą ilość ogłosił, lojalność i ugodę wobec rządu austriackiego. Niechęć do P. wzmagało jego nieliczenie się z opinią, kształcenie synów w szkole niemieckiej w Nysie na Śląsku, posyłanie syna Jana do austriackiej szkoły wojskowej (walczył potem z Włochami), a przede wszystkim potępianie powstań wtedy i na przyszłość. Zarzucano mu przynależność do obozu Wielopolskiego. Zapomniano, że w powstaniach, których nie aprobował, sam brał udział, jak i jego dwaj synowie, Jan i Wacław. Zarzuty i potępienia pochodziły z jego własnej, ziemiańskiej sfery, z konserwy galicyjskiej. Zarzucano mu zredagowanie „adresu pieluszkowego” z okazji urodzin następcy tronu, druku ulotnego Kilka słów z powodu odezwy ks. Adama Sapiehy (1864), w którym żądał: „Przestać i przyznać się, że się przestaje”, oraz Listu do ks. Józefa Lubomirskiego (1865), w którym żądał „wyparcia się ostatniego ruchu, uznania go za zgubny”. Wzywał do ugody z Austrią, domagając się zarazem wprowadzenia języka polskiego do urzędów w Galicji. Z powodu ostatniego Listu zaatakował go nawet bliski mu Józef Szujski. Zbliżył się do niego w 1864, do stańczyków jednak później nie przystąpił. Po upadku powstania P. wraca do życia politycznego. Wypowiada się za Austrią federacyjną i w 1866 ogłasza najpoważniejsze swe pismo polityczne, Austria, monarchia federalna, w którym rozwinął program skrajnie reakcyjny. Przez kilka lat przewodniczył krakowskiej Radzie Powiatowej. W 1873 ogłosił w t. I Pism politycznych artykuł „Do wyborców” i „List do St. Koźmiana”, w których przedstawił potrzebę zorganizowania stronnictwa konserwatywnego w Galicji i Radzie Państwa. W 1875 został wybrany przez szlachtę ziemi krakowskiej do sejmu galicyjskiego, zasiadał w nim jako członek Klubu Reformy przez 5 lat; przed końcem kadencji złożył w 1881 mandat. Był członkiem Akademii Umiejętności. Otrzymał tytuł tajnego radcy. W ostatnich latach życia wydał dwie głośne i potępiane przez opinię postępową, a nawet centrową broszury: O szkole, w której z powodu wniosku ks. Lichtensteina, złożonego w 1889, występował ostro przeciwko przymusowej, bezwyznaniowej, ośmioletniej szkole, preferując czteroletnią początkową, która jego zdaniem „w pełni wystarczy, by dziecko nauczyło się czytać, pisać, rachować, i katechizmu”, i Choroba wieku, jak nazwał ideę i ruch socjalistyczny.
  Mężem stanu nie był. W lojalizmie swoim, reakcyjności poglądów był nawet dla konserwatywnej szlachty i inteligencji galicyjskiej nie do przyjęcia. Twardym postępowaniem zrażał sobie ludzi. Leon Rzewuski nazywał go anarchistą, Maurycy Mann mówił, „że Popiel ponosi”, Józef Szujski, że „w tym wytrawnym polityku siedzi konfederat”.
  Poza rozprawami i Listami ogłosił wiele wspomnień pośmiertnych bliskich mu wybitnych przedstawicieli konserwy polskiej: gen. Jana Chłapowskiego, Józefa Gołuchowskiego, bpa Adama Krasińskiego, Maurycego Manna, Piotra Michałowskiego, Leona Sapiehy, gen. Skrzyneckiego, Piotra Steinkel-lera, gen. Kazimierza Tańskiego, Aleksandra Wielopolskiego, Andrzeja Zamoyskiego. Dwa życiorysy poświęcił swym paryskim nauczycielom, ks. Lammennais i hr. Karolowi Montalem-bert. Ostatnią wreszcie formą literacką przez niego stosowaną były oryginalne prace, pisane jako recenzje na marginesie większych prac historycznych, jak Uwagi o Sejmie Czteroletnim ks. W. Kalinki lub O powstaniu roku 1830 z powodu dzieła Borzykowskiego. Konstytucji 3 Maja poświęcił przedostatnią swą pracę, Powstanie i upadek 3 Maja (1891). W 1893 ukazały się w Krakowie jego Pisma w dwóch tomach. Pozostawił Pamiętniki, które wyszły w 1927 w dwóch tomach w Krakowie.
  21 VII 1833 ożenił się z Emilią z Sołtyków. Z czterech jego synów najwcześniej umarł najstarszy Marcin. Jan był wojskowym, Paweł docentem Szkoły Głównej, Wacław rolnikiem. Jedna z dwóch jego córek kierowała szkołą Zgromadzenia Urszulanek w Krakowie.
  Pogrzeb jego był wielkim wydarzeniem oficjalnego Krakowa. Konserwatywna Galicja składała hołd czołowemu i najbardziej prawicowemu przedstawicielowi starych konserwatystów krakowskich. Najwyższe władze Galicji odprowadzały rzecznika najbardziej konsekwentnego lojalizmu. W pogrzebie wzięli udział: namiestnik Galicji, ks. Windischgraetz, dowódca wojsk we Lwowie, marszałek Sejmu ks. Sanguszko, Uniwersytet z rektorem St. Tarnowskim.
  Baza Jerzego ks. Czartoryskiego - cz.I029747
  Bohdan Łuszczyński, Silva Heraldica - lu.22848
  Bohdan Łuszczyński, Silva Heraldica - lu.28571
  n.14801o Nekrologia Minakowskiego (14801)
  n.16343o Nekrologia Minakowskiego (16343)
  n.27341 Nekrologia Minakowskiego (27341)
  n.27683a Nekrologia Minakowskiego (27683)
  n.43575o Nekrologia Minakowskiego (43575)
  n.44681o Nekrologia Minakowskiego (44681)
  Ziemianie Polscy XX w. t. 7 - zi.7.66.mo

• Mapa grobów rodzinnych
  
  
• Kalendarzyk Rodzinny tej osoby
  
  
• Przodkowie - Drzewo ("64")
  
  
• Potomkowie - Drzewo
  
  
• Kuzyni
• Następny brat lub siostra
  
  
• Związek z M.J. Minakowskim