Józef Stefan Zdanowicz (ID: psb.10524.3)

Najbliżsi sławni ludzie (wg kryterium PSB)

W stopniach ° wyrażona liczba ogniw w łańcuchu, w którym każda następna osoba jest dzieckiem, rodzicem lub małżonkiem poprzedniej;
wersja pełna (przy opłaconym abonamenice) pokazuje wykres powiązania; w wersji darmowej kliknięcie prowadzi do strony o danej osobie.

1. JASIŃSKA Magdalena (ok. 1770-1800) śpiewaczka operowa, aktorka 2°
2. KACZKOWSKI Dominik (1763-1805) śpiewak, aktor 2°

Uwagi

• „Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973:

  ZDANOWICZ Józef Stefan (1 IV 1786 Pośwol k. Poniewieża- 10 X 1839 Warszawa), aktor, śpiewak
  Był synem Szymona i Ludwiki Z., mężem => Agnieszki Z., ojcem => Józefy Z. Uczył się w Wilnie. Debiutował w 1802 w zespole baletowym M. Bończy-Tomaszewskiego w Grodnie. 21 VI 1803 wystąpił w t. wileńskim. Następnie (zapewne jeszcze w 1803) zaangażował się do zespołu Salomei Deszner w Grodnie i pozostał w tym t. do 1806 (grał tu także pod dyr. Więckowskiego). W Grodnie poślubił w 1805 aktorkę Agnieszkę Kaczkowską. W 1807 występował w Mińsku Litewskim. W 1809 przybył do Warszawy; 8 IV 1809 debiutował w T. Narodowym w roli Filipa („Joanna z Montfaucon") i został przyjęty. Na scenie warsz. występował odtąd do 1839 (z przerwą w 1833 kiedy to po scysji z prezesem dyrekcji t. warsz. J. Rautenstrauchem otrzymał na pewien czas dymisję). W 1811 występował z zespołem T. Narodowego w Gdańsku; 5, 12 i 15 VII 1816 sam był na gościnnych występach w t. lwow. i grał role: Aktora („Oryginały"), Grynarda („Po samym sobie w żałobie"), Astolfa („Zamki na lodzie"). W ciągu ostatnich dwóch lat przed śmiercią ukazywał się na scenie bardzo rzadko. Ostatni raz w t. warsz. wystąpił 4 VII 1839; grał wtedy rolę Krzysztofa („Pokoik Zuzi"). Był średniego wzrostu, szczupły, o drobnych rysach twarzy; głos miał barytonowy, „choć słaby, dźwięczny, mile wpadał w ucho; deklamacja prosta i bez przesady, zastosowana do myśli, różniła go od innych artystów” - wspominał K.W. Wójcicki. Początkowo grał role amantów, ale nie było to emploi dla niego odpowiednie. Prawdziwe powodzenie i rozwój talentu osiągnął dopiero ok. 1815 jako wykonawca charakterystycznych ról komicznych, zarówno w komediach jak i w operach. W 1822 po śmierci Alojzego Żółkowskiego-ojca został w t. warsz. pierwszym komikiem i specjalistą od tzw. karykatur. „Przedstawiał najczęściej prócz charakterów komicznych w komediach, buffów w operach włoskich” („Pamiętnik Sceny Warszawskiej” 1838). Dbał niezwykle o oryginalne, indywidualne ujęcie każdej roli, wzbogacał je nowymi pomysłami, bardzo starannie dobierał kostiumy; „jaka właściwość i łatwość w przybieraniu i utrzymaniu coraz innej twarzy, innych ruchów, innego chodu, ukłonu, wejrzenia, mowy, organu nawet” - pisał o nim w 1825 recenzent „Gazety Korespondenta Warszawskiego i Zagranicznego”. Wg J.T.S. Jasińskiego u Z. „głębokie pojęcie, nowość pomysłów, nieporównywane odtwarzanie charakterów, przybieranie typów nieznanych dotąd na scenie, przy tym swoboda, naturalność, stały się rozkoszą widzów, gra milcząca była mistrzowską”. Podobno nawet w rolach buffo umiał uniknąć przesady, zachowując całą swą siłę komiczną. Toteż przez wielu swych współczesnych uważany był nawet za lepszego aktora od Alojzego Żółkowskiego-ojca, później zaś za poprzednika wielkiego Alojzego Żółkowskiego-syna. Do najlepszych jego ról zaliczano w repertuarze dram. takie jak: Wtorkiewicz („Przyjaciele"), Lisiewicz („Pan Geldhab"), Kapka („Odludki i poeta"), Kapelan („Damy i huzary"), Posert („Gracz, czyli Dziecię stawione na kartę"), Gilden-stern („Hamlet"), Ogrodnik („Zmyślone niewiniątko"), Maciuś („Pieniacz"), w repertuarze operowym: Don Basilio („Cyrulik sewilski"), Anglik („Fra Diavolo"), Pigułka („Szarlatan"), Montigni („Sarchino, czyli Uczeń miłości"). Był bardzo muzykalny; wspominano, że był wirtuozem gry na harfie i gitarze, grał też niekiedy na harfie w orkiestrze t. warszawskiego.
  
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.82350.4
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.82352.1
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.82353.2
  Nekrolog w „Kurierze Warszawskim” 269/1839, 270/1839 http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/editions-content?id=33002 (za: A. Tyszka, Nekrologi Kuriera Warszawskiego):
  Józef ZDANOWICZ
  artysta dramatyczny, w młodości w Litwie, od 1809 w Warszawie; ur. 1 IV 1786 w Litwie, zm. 10 X 1839, przen. 12 X 1839 z kapl. Reformatów na cm. Powązkowski
  
  Polski Słownik Biograficzny t. 11 str. 371: psb.10524.3
  Wikidata: [label]Józef Zdanowicz
  sw.469583 Akt zgonu: Warszawa św. Andrzej (obecn. m. Warszawa), 389/1839 [indeks na http://geneteka.genealodzy.pl/] http://szukajwarchiwach.pl/72/159/0/-/10/skan/full/7WJVbzxHCIxHc-HXSSWotQ [podgląd]

• Mapa grobów rodzinnych
  
  
• Kalendarzyk Rodzinny tej osoby
  
  
• Przodkowie - Drzewo ("64")
  
  
• Potomkowie - Drzewo
  
  
  
  
• Związek z M.J. Minakowskim