Roman Aleksander Turczynowicz (ID: psb.35986.1)

Najbliżsi sławni ludzie (wg kryterium PSB)

W stopniach ° wyrażona liczba ogniw w łańcuchu, w którym każda następna osoba jest dzieckiem, rodzicem lub małżonkiem poprzedniej;
wersja pełna (przy opłaconym abonamenice) pokazuje wykres powiązania; w wersji darmowej kliknięcie prowadzi do strony o danej osobie.

1. TURCZYNOWICZ Konstancja (1818-1880) solistka baletu 1°
2. DAMSE Józef (1789-1852) artysta dramatyczny, kompozytor 2°
3. MARKOWSKA Teresa (1824-1886) aktorka 3°
4. DAMSE Józef Wiktorun (1832-1876) artysta dramatyczny 3°
5. BORMANN Maurycy Robert (1845-1913) przemysłowiec 6°
6. HENNEBERG Karol (1866-1937) inżynier technolog 6°
7. DREWNOWSKI Franciszek Junosza (1796-1884) urzędnik państwowy 6°
8. KWIATKOWSKI Józef (1822-1871) kupiec, działacz polityczny 6°
9. BORMANN Fryderyk Leberecht (1793-1865) przemysłowiec 7°
10. HAUMAN Filip Wacław (zm. 1829) generał 7°
11. DREWNOWSKI Tomasz (1800-1831) kapitan 8°
12. STANKIEWICZ Józef (1800-1874) lekarz 8°
13. HENNEBERG Julian (1868-1936) właściciel zakładów wyrobów platerowych 8°
14. MARCONI Tadeusz Adolf (1899-1956) działacz gospodarczy, dyrektor przedsiębiorstw 8°
15. LILPOP Stanisław (1817-1866) przemysłowiec, konstruktor 8°
16. LETRONNE Rene Louis (1790-1842) litograf, rysownik, miniaturzysta 8°
17. KWIECIŃSKI Lucjan (1848-1894) aktor, śpiewak dyrektor teatru 8°
18. KWIECIŃSKA-DOBRZAŃSKA Maria (1843-1890) śpiewaczka operowa i operetkowa 8°
19. MALCZEWSKI Antoni (1793-1826) poeta, autor Marii 8°
20. DREWNOWSKI Florian Krzysztof (XVIII w.) cześnik łomżyński 8°

Uwagi

• „Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973:

  TURCZYNOWICZ Roman (14 III 1813 Radom - 21 V 1882 Warszawa), tancerz, baletmistrz
  Był synem Jana T. i Franciszki z Glinieckich, mężem => Konstancji T., ojcem => Konstantego T., => Marii T. i => Leonarda T. W 1822 został przyjęty do warsz. szkoły baletowej; nauczycielami jego byli: H. Debray i M. Pion. 10 VI 1824 debiutował w pas de trois w t. w Pomarańczami podczas widowiska dworskiego. 1 VII 1825 został przyjęty do baletu warsz. na etat solisty. 15 VIII 1833 objął również stanowisko nauczyciela młodszych klas w szkole baletowej. 18 V 1836 ożenił się z tancerką Konstancją Damse. Jako tancerz największe sukcesy odnosił w 1833-43. Tańczył solowe tańce charakterystyczne, z których najbardziej znanym był walc styryjski w balecie „Mimili, czyli Styryjczykowie” i pas mazurowe z „Wesela w Ojcowie”. Na przemian z M. Pionem wykonywał główne partie męskie w wielu baletach, m.in. Jamesa („Sylfida"), Alidora („Rycerz i wieszczka"), Alvara („Herta"). 1 II 1842 partnerował Marii Taglioni w „Sylfidzie”. W październiku 1842 wysłany przez dyrekcję do Paryża, występował z żoną na scenie Opery tańcząc mazura i krakowiaka w balecie „Diabeł rozkochany”. „Młodzi tancerze polscy, przystojni i żywi, przydali baletowi jakiś niezwykły zapał i popęd nieznany” - napisał Jules Janin. T. jego zdaniem „zajął kobiety spoglądające z chęcią na tak dziarskiego zucha”. „Jest również wesołym i żwawym tancerzem i z bardzo zwycięską miną dzwonił podkówkami. Jego hałaśliwy zapał dobrze odbijał przy delikatnej i odznaczającej się twarzy jego żony” - dodawał inny krytyk paryski. Po powrocie T. mianowany został reżyserem baletu. W ciągu następnych dwóch lat występował jeszcze jako tancerz przygotowując kilka nowych partii, m. in. Mulnera („Gitana"). Wkrótce jednak obowiązki reżysera zmusiły go do zaniechania występów. Korzystając z pomocy i wskazówek ówczesnego dyr. baletu F. Taglioniego 19 V 1844 ułożył divertissement do opery „Jezioro wieszczek”. 27 VII 1845 wspólnie z P. Taglionim wystawił balet „Pani T... w podróży”. Jako samodzielny choreograf debiutował 8 II 1846 oryginalnym baletem „Okrężne pod Kielcami” wg znanej sztuki J. Korzeniowskiego. W następnych latach przejmował stopniowo obowiązki kierownika baletu. Po wyjeździe F. Taglioniego od 1 XI 1853 mianowany został oficjalnie dyr. baletu WTR. Wysyłany rokrocznie za granicę, zapoznawał się z głośnymi pozycjami repertuaru eur. i najnowszymi kierunkami w rozwoju baletu. W swoich układach nie trzymał się jednak niewolniczo pierwowzoru adaptując go do potrzeb swego zespołu i zgodnie z własnym smakiem. J.T.S. Jasiński pisał, że gdyby autorzy zagraniczni „widzieli przedstawienia prac swoich na scenie warszawskiej, byliby wdzięczni panu Turczynowiczowi, że usuwając miejsca niezbyt szczęśliwe w ich utworach, zastępował je z wielkim talentem swoimi pomysłami”. Dysponując znakomitymi wykonawcami, przy pomocy A. Sacchettiego i J. Stefaniego, ukształtował bogaty repertuar. „Hrabina i wieśniaczka”, „Giselle”, „Katarzyna, córka bandyty”, „Esmeralda”, „Asmodea”, „Korsarz”, „Marco Spada”, „Modniarki” to najcelniejsze pozycje, latami nie schodzące z afiszów. Oryginalne divertissements, jak np. „Uroczystość róż”, „Tańce perskie” oraz tańce skomponowane przez T. do kilkudziesięciu oper stanowiły małe arcydzieła i w ciągu kilkudziesięciu lat wykonywane były w niezmienionej formie. Wielką zasługą T., znawcy i miłośnika rodzimego folkloru, była walka o narodowy charakter zespołu warsz., toczona wbrew cenzurze i dyrektywom władz, ros., dążących do nadania temu baletowi kosmopolitycznego charakteru. Wystawianie oryginalnych baletów osnutych na motywach pol. było niemożliwe. T. obrał więc inną drogę: w każdy nowy balet - czasem nawet wbrew logice - wplatał rodzime mazury i krakowiaki. Próby śmielszych poczynań w tym kierunku sprawiły, że na jeden sez. (1856/57) został odsunięty od t., a stanowisko jego powierzono znanemu włoskiemu choreografowi C. Blasisowi. Wkrótce wrócił jednak na swoje stanowisko. Walka o wprowadzenie na scenę warsz. moniuszkowskiej „Halki” była również w pewnym sensie walką o prawo obywatelstwa narodowego tańca pol. na tej scenie. T. stworzył tu tak doskonałą sceniczną syntezę narodowych tańców, że przetrwały one w niezmienionej postaci do 1917. Osobny rozdział w działalności T. stanowiła jego praca pedag. na terenie warsz. szkoły baletowej prowadzona systematycznie w ciągu trzydziestu pięciu lat. Wśród pokoleń jego uczniów błyszczały takie nazwiska jak: H. Cholewicka, H. Meunier, J. Popiel. 19 VIII 1865 obchodził uroczysty jubileusz czterdziestolecia pracy artystycznej. Pozostał jeszcze na swym stanowisku w ciągu dwóch lat, wystawił ostatnie swe dzieło „Monte Christo”, dane 31 VIII 1866 na jego benefis, i w poł. 1867 opuścił t. przechodząc na emeryturę.
  
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.61616.1
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.61631.2
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.81721.4
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.81722.2
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.81724.2
  Epitafium na cm. Powązkowskim:
  ROMAN TURCZYNOWICZ
  14.III.1813 - 21.V.1883
  WYBITNY TANCERZ
  PIERWSZY POLSKI CHOREOGRAF
  DYREKTOR WARSZAWSKIEGO
  BALETU ROMANTYCZNEGO
  W 170-TĄ ROCZNICĘ URODZIN
  PAŃSTWOWA SZKOŁA BALETOWA
  IM. ROMANA TURCZYNOWICZA
  
  Epitafium na cm. Powązkowskim:
  Ś.P. ROMAN
  TURCZYNOWICZ
  + D. 21 MAJA 1882 R. ŻYŁ LAT 69
  POKÓJ ICH DUSZOM
  
  Polski Słownik Biograficzny t. 20 str. 40: psb.17110.7
  Polski Słownik Biograficzny t. 56 str. 53: psb.35986.1
  n.20060a Nekrologia Minakowskiej (20060)
  n.20970 Nekrologia Minakowskiej (20970)
  sw.171219 Akt małżeństwa: Warszawa św. Andrzej (obecn. m. Warszawa), 49/1836 [indeks na http://geneteka.genealodzy.pl/] http://metryki.genealodzy.pl/metryki.php?op=kt&ar=1&zs=0159d&sy=1836&kt=2 [podgląd]
  sw.228987 Akt małżeństwa: Warszawa św. Krzyż (obecn. m. Warszawa), 57/1872 [indeks na http://geneteka.genealodzy.pl/] http://metryki.genealodzy.pl/metryki.php?op=kt&ar=1&zs=0158d&sy=1872&kt=2 [podgląd]

• Mapa grobów rodzinnych
  
  
• Kalendarzyk Rodzinny tej osoby
  
  
• Przodkowie - Drzewo ("64")
  
  
• Potomkowie - Drzewo
  
  
• Kuzyni
• Poprzedni brat lub siostra
• Następny brat lub siostra
  
  
• Związek z M.J. Minakowskim