Helena Zboińska (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego)

„Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973:

ZBOIŃSKA Helena, 1 v. Ruszkowska, 2° v. Seeligerowa (23 IV 1877 Lwów - 4 XI 1948 Kraków), śpiewaczka
Była córką => Marcelego Zboińskiego, żoną => Ryszarda Ruszkowskiego (ślub we Lwowie 6 X 1894), matką aktora Wojciecha Ruszkowskiego. W początkowym okresie kariery używała nazwiska Ruszkowska, później podwójnego: Zboińska-Ruszkowska. Ukończyła pensję we Lwowie, gdzie następnie uczyła się śpiewu u W. Wysockiego. Studia wokalne uzupełniała później niemal do końca swej kariery, zarówno w kraju (m.in. u S. Wołoszki w Warszawie), jak i u sławnych pedagogów za granicą (w Wiedniu, Mediolanie, Madrycie). W 1899 rozpoczęła występy na koncertach we Lwowie. 13 VI 1900 debiutowała w lwow. T. Miejskim w partii Marty („Marta"). Zaangażowana, występowała tu do 1902, a latem 1901 z zespołem opery lwow. także w Krakowie. W listopadzie 1900 śpiewała na koncercie w Krak. Tow. Muzycznym. We Lwowie objęła szybko pierwszoplanowe, sopranowe partie liryczne, takie jak: Santuzza („Rycerskość wieśniacza"), Księżniczka Eudoksja („Żydówka"), Senta („Latający Holender"), Elza („Lohengrin"), Hanna („Straszny dwór"). Największym jej sukcesem z tego okresu była jednak partia Ulany („Manru"). Zaproszona na gościnne występy do WTR, rozpoczęła je 7 VI 1902; do końca miesiąca śpiewała m.in. partie tyt. w „Goplanie”, „Halce”, „Marcie”, Ulanę („Manru"). Prasa warsz. uznała, że ma „warunki doskonałe, głos o skali szerokiej, dźwięczny, świeży i rozległy, widoczny talent sceniczny i ujmującą powierzchowność” („Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1902). Po występach w Warszawie wróciła do Lwowa, następnie wyjeżdżała do Wiednia na studia muzyczne. Od stycznia 1903 została zaangażowana do WTR. Śpiewała tu do 1907 główne partie sopranowe, zarówno liryczne, jak i dram., w tym wiele partii bohaterek wagnerowskich, których była doskonałą odtwórczynią. Prócz wspomnianych już, a powtarzanych na tej scenie partii należy m.in. wymienić: Zyglindę („Walkiria"), Elżbietę („Tannhauser"), Walentynę („Hugonoci"), Florę („Chopin"). Wyjeżdżała również w tym czasie na występy do Wiednia, gdzie koncertowała w marcu 1904, a w marcu i kwietniu 1906 występowała w operze, m.in. w partii tyt. w „Aidzie”. Tu także podpisała kontrakt na występy w wiedeńskiej Hofoper (od jesieni 1906), jednak nie wiadomo dokładnie, kiedy tam śpiewała, ponieważ jeszcze w sez. 1906/ 07 (do lutego 1907) występowała w operze warszawskiej. W tym okresie powtórnie wyszła za mąż; 30 VI 1906 pod Wiedniem poślubiła doktora Ferdynanda Seeligera, sekretarza ministerstwa finansów w Wiedniu. 18 I 1907 wystąpiła na scenie Teatro alla Scala w Mediolanie w partii Iguamoty („Krzysztof Kolumb” A. Franchettiego). Od 21 IX do 19 X śpiewała gościnnie we Lwowie. Wg doniesień prasy pol. na sez. 1907/08 została do La Scali zaangażowana; śpiewała tam m.in. w kwietniu 1908 partie Małgorzaty i Heleny („Mefistofeles"). Do 1914 występowała gł. na scenach zagranicznych, przede wszystkim we Włoszech, Hiszpanii i Ameryce Południowej. Śpiewała m.in. w Palermo (1908, 1909), Mediolanie (1911, 1913), Trieście (1912), Rawennie (1913), Turynie (1913), Weronie, Padwie, Bolonii, Florencji, w t. królewskim w Madrycie (sez. 1909/ 10, 1911), w Barcelonie (1911, 1912), Buenos Aires (1910), Montevideo. W 1910 występowała też w Wiedniu, a w 1914-16 śpiewała przez dwa sez. w zespole tamtejszej Opery Cesarskiej; w 1916 występowała gościnnie we Lwowie i Krakowie (3 IV 1916), w sez. 1916/ 17 także gościnnie w warsz. T. Wielkim. Od 1916 występowała również w Narodnim divadle w Pradze. Od lipca do września 1918 śpiewała w zespole Krak. Tow. Operowego. W marcu 1919 przybyła do Warszawy. Zaangażowana do opery warsz. na stanowisko „pri-madonny dramatycznej”, od 7 V 1919 wznowiła występy na scenie T. Wielkiego i pozostała tu już do końca swej kariery. Śpiewała wówczas szereg znakomitych partii, m.in. Leonorę („Fidelio"), Brunhildę („Walkiria"), Selikę („Afrykanka"), Rachelę („Żydówka"), tyt. w „Aidzie”, „Halce”, „Hrabinie"; w pol. premierach: Izoldę („Tristan i Izolda"), Brunhildę („Zygfryd"), Marszałkowa („Kawaler srebrnej róży"), Bonę („Zygmunt August"). W okresie plebiscytowym koncertowała wielokrotnie na Śląsku, występowała też gościnnie, m.in. w sez. 1924/25 w T. Polskim w Katowicach. 16 IV 1925 obchodziła na scenie warsz. T. Wielkiego jubileusz dwudziestopięciolecia pracy artyst. występując w partii Donny Anny („Don Juan"). Ostatni raz śpiewała w operze 17 IV 1928 partię Bony („Zygmunt August"). Potem zamieszkała w Krakowie i poświęciła się wyłącznie pracy pedagog., którą rozpoczęła już w latach I wojny świat. w Wiedniu. W 1919-28 wykładała w prywatnej szkole muz. w Warszawie, od 1928 do 1937 w konserwatorium krak., a od 1 IX 1937 do 31 VIII 1938 we własnej, prywatnej szkole śpiewu w Krakowie. Po II wojnie świat., którą przeżyła w Krakowie, objęła tamże stanowisko prof. PWSM. Jej uczennicami były m.in. E. Bandrowska-Turska, A. Sari, W. Wermińska. Przed II wojną świat. i po niej często występowała w Polskim Radiu. Jej piękny sopran, szlachetny w brzmieniu, pełen ekspresji i siły, muzykalność i technika wokalna, wreszcie talent dram., zapewniły jej miano jednej z najwybitniejszych pol. śpiewaczek operowych. Słynęła również jako doskonała wykonawczyni pieśni. Była członkiem zasłużonym ZASP.

Helena Zboińska (ID: psb.27265.3)

Rodzice

śluby i dzieci, wnuki, i do prawnuków

Rodzeństwo, bratankowie lub siostrzeńcy/bratanice lub siostrzenice

Inne małżeństwa i dzieci ojca: Marceli Zboiński, rodzeństwo, bratankowie lub siostrzeńcy/bratanice lub siostrzenice

Stryjowie lub wujowie oraz ciotki, i kuzynki

Najbliżsi sławni ludzie (wg kryterium PSB)

Uwagi

	Mąż (ślub: około 1890): Zaloguj się ?1870-
	Mąż (ślub: dnia 6 X 1894, Lwów, ): Zaloguj się, bohater PSB 1856-1898 , (Rodzice : Zaloguj się, artykuł w Nekrologii ca 1824-/1898 & Zaloguj się, artykuł w Nekrologii ca 1823-1885) , dzieci Zaloguj się bohater PSB i Wiki , człowiek teatru 1897-1976 & Zaloguj się 1906