„Słownik biograficzny teatru polskiego 1900-1980”, t. II, PWN Warszawa 1994:
BYSTRZANOWSKA Helena, właśc. H. Ippoldt, zamężna Skwierczyńska (26 VI 1910 Kraków - 8 X 1979 Otwock k. Warszawy), aktorkaByła córką nauczyciela-germanisty Rudolfa i Heleny Ippoldtów, żoną Leopolda
Skwierczyńskiego (zob. t. 1; ślub przed II wojną świat.). Do 1939 używała na scenie nazwiska panieńskiego. Uczyła się w Krakowie, gdzie ukończyła dziewięcioklasowe Gimn. Ogólnokształcące im. Konarskiego oraz czteroletnią Szkołę Ekonomiczno-Handlową. Była uczennicą krak. Miejskiej Szkoły Dramatycznej. W 1934 w Warszawie zdała eksternistyczny egzamin aktorski ZASP-u, do którego przygotował ją T.
Burnatowicz. W sez. 1934/35 i 1935/36 występowała w T. Wołyńskim im. Słowackiego w Łucku i objeździe; w sez. 1936/37 w T. Ziemi Pomorskiej w Toruniu i z nim gościnnie m.in. w 1937 w Gdańsku (kwiecień, maj). W sez. 1937/38 była w Warszawie w Stołecznym T. Powszechnym pod dyr. E.
Poredy. W sez. 1938/39 grała w T. Miejskich w Łodzi. Początek okupacji niem. spędziła w Warszawie, nast. przeniosła się do Krakowa, gdzie pracowała jako kelnerka w Kawiarni Plastyków oraz ekspedientka w sklepie tytoniowym. Po wojnie, już jako H. Bystrzanowska, zaangażowała się na sez. 1945/46 do Starego T. w Krakowie. W 1946 wraz z mężem wyjechała do Wielkiej Brytanii. W 1947-53 oboje prowadzili tam objazdowy pol. T. Komedia (występy w ośrodkach polonijnych); grała m.in. rolę tyt. w „Roxy”. Była członkiem ZASP-u za Granicą, występowała na koncertach organizowanych przez ZASP w Londynie, brała udział w wieczorach okolicznościowych Ogniska Polskiego. W 1953-57 pracowała we własnym sklepie. W 1957 powróciła, wraz z mężem, do Polski i od sez. 1957/58 zaangażowała się do T. Dramatycznego m.st. Warszawy, gdzie występowała do końca życia. Grywała w filmach oraz w Teatrze TV.
Przystojna, szczupła, o dźwięcznym głosie, przed wojną grała przede wszystkim amantki: w Łucku m.in. Irenę („Ponad śnieg"), Florę („Pan Geldhab"), Marlenę („Mecz małżeński"); w Toruniu m.in. Marynę i Marysię („Wesele"), Luizę („Intryga i miłość"), a także role dram., np. Żonę („Nie-Boska komedia"), czy Zośkę („Niespodzianka"). Po powrocie do kraju, w zespole warsz. T. Dramatycznego, choć miała opinię aktorki utalentowanej, ambitnej i inteligentnej, była obsadzana już tylko w niewielkich rolach charakterystycznych, takich jak: Małgorzata Devize („Szkoda tej czarownicy na stos”, 1958), Siostra Barbara („Wariat i zakonnica”, 1959), Matka („Grupa Laokoona”, 1962), Celestyna („Don Juan, czyli Miłość do geometrii”, 1964), Pulsowa („Quiz”, 1966), Gospodyni Marchołta („Marchołt gruby a sprośny”, 1970), Babcia Bene („Wybrany”, 1978) - ostatnia rola.
Helena «Bystrzanowska» Ippoldt
(ID: psb.30354.4)
