Uwagi

• „Słownik biograficzny teatru polskiego 1900-1980”, t. II, PWN Warszawa 1994:

  TURSKI Zbigniew (21 VII 1908 Konstancin k. Warszawy - 6 I 1979 Warszawa), dyrygent, kierownik muz. teatru
  Był synem Antoniego T. i Stanisławy z Rylów, mężem Haliny z Uniejewskich (ślub w 1944). Podawane daty dzienne urodzenia: 28 VII i 16 X są mylne. W 1937 ukończył teorię i kompozycję oraz dyrygenturę w Konserwatorium Warsz. i do 1939 pracował jako reżyser muz. w warsz. rozgłośni PR. Był znanym kompozytorem. W 1945 znalazł się na Wybrzeżu, był krótko naczelnikiem Wydz. Kultury i Sztuki Urzędu Woj. w Gdańsku i współzałożycielem Filharmonii Bałtyckiej, którą kierował przez rok. W 1946 przeniósł się do Warszawy. W 1947 pracował jako dyr. biura zarządu Związku Kompozytorów Polskich. W 1948-49 prowadził wykłady o muzyce w warsz. PWST, 1951-52 wykładał kompozycję w warsz. PWSM. W 1956 nawiązał współpracę z E. Axerem i od 1957 po ostatnie miesiące życia był kier. muz. T. Współczesnego w Warszawie. W 1959-60 był prezesem Związku Kompozytorów Polskich. Od 1949 współpracował z teatrami. Komponował muzykę dla scen Warszawy: T. Polskiego, Narodowego, Domu Wojska Pol., nast. Dramatycznego Ludowego i t. szkolnego w warsz. PWST, a przede wszystkim dla T. Współczesnego. Sporadycznie współpracował także z teatrami w Katowicach, Krakowie, Kielcach i Kaliszu. Był autorem muzyki do insc. L. Schillera: „Sułkowski” i „Jedyna droga” (1951), „Pociąg pancerny” (1952). Współpracował z wybitnymi reżyserami, m.in.: E. Axerem („Muchy”, „Music-hall”, „Pieszo w powietrzu”, „Potęga ciemności”, „Rzecz listopadowa"); W. Horzycą („Wyzwolenie"); L. Rene („Krzesła"); Jerzym Kreczmarem („Król umiera, czyli ceremonie”, „Sonata widm”, „Punkt przecięcia") i A. Strzeleckim (kabaret Kur, 1974). Za najciekawsze uznano jego kompozycje do przedstawień: „Kordiana” (T. Narodowy, 1956) i „Kariery Artura Ui” (T. Współczesny, 1962), gdzie muzyka T. dawała przedstawieniu, zdaniem W. Natansona „akcent pięknej ironii”, zaś muzykę do „Kordiana” krytyk ten określił jako „oryginalną i gorącą, jak ton gwałtownego poematu, podniecającą i zaskakującą”. Należał do najwyżej ocenianych kompozytorów muzyki teatr. w 1. pięćdziesiątych i sześćdziesiątych. Świetnie rozumiał prawa sceny i potrafił podporządkować im cechy swego kompozytorskiego warsztatu, wyobraźnię dźwiękową, inwencję w instrumentacji i umiejętność operowania zróżnicowanym brzmieniem. Wykorzystywał motywy ze znanych utworów (np. M.K. Ogińskiego i F. Chopina w „Wyzwoleniu”, R. Wagnera w „Karierze Artura Ui"), z pieśni ludowych i kolęd, a poprzez deformację melodii czy harmonii nadawał im nowy, uchwytny dla widza sens. Swoje kompozytorskie propozycje doskonale dostosowywał do treści sztuki, woli reżysera i charakteru scenografii, czyniąc je nie natrętnym a wymownym elementem spektaklu. Był twórcą utworów scen.: opery „Rozmówki” do felietonów S. Grodzieńskiej (1966), baletów: „Wernisaż” (1961), „Tytania i osioł” (prem. 1967) i „Ndege ptak” (prem. 1961) oraz suity tańców rzeszowskich „Babie lato” dla Zespołu Pieśni i Tańca „Skolimów”. Ponadto komponował muzykę do licznych słuchowisk radiowych i filmów.
  
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 2: teatr.10550.1
  

• Mapa grobów rodzinnych
  
  
• Kalendarzyk Rodzinny tej osoby
  
  
• Przodkowie - Drzewo ("64")
  
  
  
  
• Związek z M.J. Minakowskim