Józef Mayer (ID: teatr.19465.1)

Uwagi

• „Słownik biograficzny teatru polskiego 1900-1980”, t. II, PWN Warszawa 1994:

  MAYEN Józef, właśc. J. Mayer (25 I 1896 Lwów - 23 I 1978 Warszawa), aktor, reżyser, kierownik artyst. teatru
  Był synem adwokata Aleksandra Mayera i Malwiny z Fridów, mężem - Felicji Kronowskiej. Jego drugą żoną była Maria Renata Mayenowa z domu Górowicz l°v Kapłonowa, prof. polonistyki na Uniw. Warszawskim. Maturę zdał w 1915 w Wiedniu, tam też studiował na uniw. nauki humanistyczne i był w konserwatorium uczniem V. Kurza. Gry scen. uczył się u J. Chmielińskiego we Lwowie. Na pocz. 1. dwudziestych studiował reżyserię jako asystent L. Jessnera w Berlinie i u G. Hartunga w Darmstadt. W 1917-19 występował w T. Miejskim we Lwowie; być może debiutował rolą Poety w „Weselu”, ale wiadomości tej nie udało się potwierdzić; grał m.in. Profesora Millera („Carewicz"), Mickiewicza („Legion"), w sez. 1918/19 gościnnie w lwow. T. Wodewilowym Pana („Świeczka zgasła"). Od lata 1919 występował w T. Polskim w Łodzi pod dyr. F. Rychłowskiego, m.in. jako Aryst („Fircyk w zalotach"), Lucchesini („Wielki Fryderyk"), Pułaski („Ksiądz Marek"), Jukli (Sędziowie); w sez. 1920/21 grał w Górnośląskim T. Plebiscytowym w Bytomiu pod dyr. H. Cepnika, gdzie także reżyserował („Skalmierzanki”, „Złoty cielec"). W 1921 prowadził wraz z S. Michułowiczem letni T. Zdrojowy w Krynicy. Do końca sez. 1924/25 (z przerwą na studia reżyserskie w Niemczech) ponownie grał i reżyserował (m.in. Makbeta, 1923) w T. Miejskim w Łodzi; w październiku 1923 występował z zespołem S. Michułowicza w Tarnowie. W sez. 1924/25 reżyserował także w T. Wielkim w Lublinie (m.in. „A Pipa tańczy”, luty 1925). Na jesieni 1925 założył we Lwowie wspólnie z S. Maykowskim, kabaret lit. Semafor, którego był kier. artyst., reżyserem i aktorem. Repertuar obejmował inscenizowane wiersze, pieśni, piosenki i sztuki jednoaktowe; teatr był „wysoko postawiony” i stanowił „żywy przyczynek do historii świadomego pielęgnowania rodzimej poezji parodystycznej, żartu i satyry obyczajowej” (M. Orlicz); występował w sali Bagatela we Lwowie oraz m.in. w Stanisławowie i Krakowie (luty 1926). Po rozpadnięciu się Semafora, M. zrezygnował w zasadzie z pracy w teatrze i poświęcił się dziennikarstwu w red. „Chwili”. W 1927-34 był korespondentem w Berlinie (gdzie także współpracował z filmem) i w Paryżu, a od ok. 1932 rozpoczął współpracę z PR jako autor, a nast. realizator słuchowisk. Od 1933 zajął się także teorią t. radiowego i stał się wybitnym znawcą tego przedmiotu. Od 1937 pracował w rozgłośni lwow.; sporadycznie reżyserował w T. Miejskich (np. „Byliśmy młodsi” wg własnego scenariusza, T. Rozmaitości 1938). Podczas II wojny świat. przebywał pocz. we Lwowie, gdzie prowadził T. Poezji i Satyry i był reżyserem w t. Domu Twórczości Ludowej; w 1941 przeniósł się do Wilna, współpracował z Polskim T. Dramatycznym; rozpoczęte pod jego kier. próby Pigmaliona przerwał wybuch wojny niemiecko-radzieckiej. Podczas okupacji niem. ukrywał się, z drugą żoną, w Miorach na Białorusi jako Julian Szadziewicz. Pracując oficjalnie w Urzędzie Leśnym redagował biuletyn nasłuchu dla miejscowej komendy AK. W grudniu 1944 z grupą aktorów wil. przybył do Białegostoku, gdzie do sierpnia 1945 kierował wraz z M. Meliną i M. Dowmuntem teatrem w sali kina przy Rynku Kościuszki. Po zakończeniu wojny przyjął urzędowo nazwisko Mayen. W sez. 1945/46 był reżyserem w Starym T. w Krakowie, po czym ostatecznie porzucił pracę w teatrze. Wstąpił do służby dyplomatycznej, do 1950 był attache kulturalnym i sekretarzem Ambasady pol. w Pradze, nast. wrócił do dziennikarstwa w red. „Kuriera Codziennego”. Od września 1953 był pracownikiem PR; oddelegowany w 1955 na Uniw. Warsz. wykładał na Wydz. (nast. Studium) Dziennikarskim. W styczniu 1965 przeszedł na emeryturę. Publikował wiele prac z zakresu radioznawstwa, teorii słuchowisk i t. radiowego. Był autorem licznych słuchowisk oraz wystawianej w 1946-47 sztuki „Powrót” („Ci co wrócili").
  
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 2: teatr.19465.1
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 2: teatr.58113.2

• Mapa grobów rodzinnych
  
  
• Kalendarzyk Rodzinny tej osoby
  
  
• Przodkowie - Drzewo ("64")
  
  
  
  
• Związek z M.J. Minakowskim