„Słownik biograficzny teatru polskiego 1900-1980”, t. II, PWN Warszawa 1994:
PAWLIKOWSKI Mieczysław (9 I 1920 Żytomierz - 23 XII 1978 Warszawa), aktorBył synem Józefa P., urzędnika, i Florianny z Runowskich, mężem Ireny z Zawistowskich Brzozowskiej (ślub 20 VI 1950). Po zdaniu matury w Łucku przybył w 1931 do Warszawy z zamiarem studiowania w PIST. Po wybuchu II wojny świat. przez Słowację, Węgry i Francję dotarł w kwietniu 1940 do Anglii, gdzie służył w lotnictwie RAF-u w dywizjonach 300 i 301. Jednocześnie występował w kierowanej przej L. Skwierczyńskiego Lotniczej Czołówce Teatralnej objeżdżającej pol. jednostki wojskowe na terenie Anglii i Szkocji. W 1942 zdawał w londyńskim gnieździe ZASP-u eksternistyczny egzamin aktorski. Zestrzelony nad Francją podczas lotu operacyjnego w sierpniu 1943, wrócił do Wielkiej Brytanii. 0d listopada t.r. przez osiem miesięcy kierował w zastępstwie L. Skwierczyńskiego Lotniczą Czołówką Teatralną, a nast. pracował jako red. i spiker pol. audycji radia BBC. W sierpniu 1945 wrócił do Polski i w sez. 1945/46 i 1946/47 występował w Miejskich T. Dramatycznych w Warszawie, m.in. jako: Adolf („Dom otwarty"), Poeta („Wesele"), Jim („Szklana menażeria"). W sez. 1947/48 był aktorem T. im. Żeromskiego w Kielcach i przez trzy miesiące organizował jego nowo powstającą filię radomską. W 1948 zdał eksternistyczny egzamin aktorski, w 1949 był członkiem rzeczywistym ZASP-u. Od 1948 występował w Warszawie: w T. Klasycznym (sez. 1948/49), Powszechnym (sez. 1949/50) Ludowym T. Muzycznym (lato 1950), Domu Wojska Pol. (1950-54), Narodowym i Współczesnym (1954-57), Ateneum (sez. 1957/58) i ponownie Współczesnym (sez. 1958/59). W 1959-61 był aktorem t. pn. Estrada Domu Wojska Pol. Miniatury, od sez. 1961/62 do grudnia 1963 grał w T. Syrena,I od 1964 do 31 IX 1968 w T. Współczesnym. Z zespołem tego teatru występował m.in. w Londynie, Jugosławii i Bułgarii. W sez. 1968/69-1974/75 pracował w T. Polskim. W 1973 odbył podróż do USA i Kanady, występował w ośrodkach polonijnych. W sez. 1975/76 i 1976/77 grał w warsz. T. Powszechnym, a od sez. 1977/78 do końca życia w T. Nowym. W 1946 debiutował jako autor i reżyser słuchowiska w Pol. Radiu, w którym wyjstępował często jako aktor i lektor, a w 1958-67 pracował w Red. Programów Rozrywkowych. Grał w Teatrze TV, m.in. dwukrotnie Churchilla („Sprawa polska”, 1974 i „Przed burzą”, 1977), rolę tyt. w „Biedermannie i podpalaczach”, Czubakowa w „Oświadczynach”. Występował w ponad dwudziestu filmach, największą popularność przyniosła mu rola Zagłoby w ekranizacji film. i telewizyjnej „Pana Wołodyjowskiego” (1969). Opublikował wspomnienia lotnika „Siedmiu z Halifaxa „J” (1958) i tomik wierszy z lat 1940-45 „Dwie tęsknoty” (1978). Zapowiadanych wspomnień teatr. nie napisał. Niewysoki, krągły, z twarzą mięsistą, o wyrazistych, nieregularnych rysach i dużych błękitnych oczach, z charakterystycznym obfitym podbródkiem, głos miał ciepły, barytonowy, z lekko kresową intonacją. Grywał najczęściej role komediowe, zabarwione swoistym, dyskretnym humorem, czasem o podłożu lirycznym lub nawet tragicznym. Unikał zewnętrznych środków wyrazu, dbał bardziej o naturalność i prawdę rysunku niż o jego ostrość. Rzadko zmieniał wygląd przy pomocy charakteryzacji. Grywał postacie jędrne, zamaszyste, jowialne oraz przyciężkich safandułów lub poczciwców, których dobroć często bywała pozorna, pod tą maską umiał ukazać chytrość i bezwzględność. Grał m.in. role tyt. w „Głupim Jakubie” (1949) i „Świętoszku” (1957), Pana kolegę („Czarowna noc”, 1964), Mamajewa („Pamiętnik szubrawca”, 1965), Stomila („Tango”, 1965), Hudsona („Nie do obrony”, 1966), Falstaffa („Wesołe kumoszki z Windsoru”, 1971), Gołowastikowa („Barbarzyńcy”, 1976), Restauratora („Senat szaleńców”, 1978). Ostatnią jego rolą był Sforka w „Horsztyńskim” (prem. 12 XII 1978).
Mieczysław Pawlikowski
(ID: teatr.2375.1)
