„Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973:
PUCHALSKI Piotr Bolesław (19 X 1854 Warszawa - 4 VI 1928 Kraków), aktorBył mężem => Marii Jezierskiej. W 1871 występował w zespole P. Ratajewicza w warsz. t. ogr. Eldorado i w Siedlcach, w 1872 w Kaliszu u A. Carmantranda, latem w warsz. t. ogr. Alhambra, Eldorado i Cassino, potem do maja 1873 w zespole P. Ratajewicza, m.in. w Piotrkowie, Kutnie i Płocku, w sez. 1873/74 u J. Grabińskiego w Lublinie, w 1874 w Radomiu, w 1876 w warsz. t. ogr. Antokol, w 1877 w warsz. t. ogr. Pod Lipką i Alkazar, w sez. 1877/78 u J. Rybackiego, m.in. w Radomiu i Kielcach, w 1878 w Częstochowie, w 1881 w Piotrkowie i Płocku u B. Kremskiego, w 1884 w Łowiczu w zespole J. Szymborskiego i S. Trapszy, w 1885-86 u J. Grabińskiego, m.in. w Lublinie i Płocku, w 1889 u H. Lasockiego w Tarnowie, w 1892 w tymże zespole w Kosowie, w sez. 1892/93 u L. Kwiecińskiego w Stanisławowie. W okresie swych wędrówek po prowincji P., który odznaczał się dobrą postawą i głębokim dźwięcznym głosem, grywał z początku role amantów i bohaterów w dramatach, jak np. Ferdynand („Intryga i miłość"), Adolf („Panna mężatka"), Karol Moor („Zbójcy"). Stopniowo przeszedł do ról charakterystyczno-komicznych. Od jesieni 1895 zaangażował się do t. krak.; występy rozpoczął 29 XI rolą Perełki („Zemsta"). Grywał już tylko drugorzędne role charakterystyczne, niektóre świetnie opracowane, jak np. Upiór („Wesele"), Pan Gąska („Złota Czaszka"), Małowieski („Uciekła mi przepióreczka"). W Krakowie występował aż do 1926, tutaj też 24 VI 1922 obchodził jubileusz pięćdziesięciolecia pracy grając rolę Jędrzeja („Mąż z grzeczności"). W 1927 grał w warsz. T. Narodowym rolę Pułkownika („Dziady"); był to jego ostatni występ. Jego warunki zewnętrzne (w okresie krak.) opisała L. Kotarbińska: „Wzrost miał średni. Ramiona podniesione. Duża głowa osadzona na krótkiej szyi. Oczy na wierzchu, jak u żaby. Głos ciężki”. Był legendarną postacią w t. krak., oryginał, fanatyk sceny, znany był też w t. jako facecjonista-narrator opowiadający najbardziej niestworzone historie. Często przyjmował zastępstwa, czasem nawet w tak ważnych rolach jak Rejent („Zemsta") i na ogół dobrze się z nich wywiązywał.
Piotr Bolesław Puchalski
(ID: teatr.39288.1)
