Alojzy Gonzaga Jazon Żółkowski (ID: teatr.42365.1)

Najbliżsi sławni ludzie (wg kryterium PSB)

W stopniach ° wyrażona liczba ogniw w łańcuchu, w którym każda następna osoba jest dzieckiem, rodzicem lub małżonkiem poprzedniej;
wersja pełna (przy opłaconym abonamenice) pokazuje wykres powiązania; w wersji darmowej kliknięcie prowadzi do strony o danej osobie.

1. KOSTECKA Nepomucena (1807-1847) aktorka 2°
2. OSTROWSKI Kazimierz (1848-1880) rzeźbiarz 4°
3. OSTROWSKI Witold Tadeusz (1875-1942) komisarz sądowy, działacz polityczny i społeczny 5°
4. OSTROWSKI Stanisław Kazimierz (1879-1947) rzeźbiarz 5°
5. BENTKOWSKI Feliks Jan (1781-1852) historyk, filolog 6°
6. GOŁOŃSKI Andrzej (1799-1854) budowniczy, profesor UW 6°
7. OSTROWSKA Bronisława Edmunda (1881-1928) poetka, tłumaczka 6°
8. BENTKOWSKI Władysław (1817-1887) powstaniec 1848, 1863, poseł 7°
9. BENTKOWSKI Leon Jarosław (1823-1889) kustosz muzeum 7°
10. BENTKOWSKI Alfred (1813-1850) lekarz, zmartwychwstaniec, emigrant 7°
11. STRONCZYŃSKI Kazimierz (1809-1896) przyrodnik, paleograf, numizmatyk, sfragistyk, heraldyk, kolekcjoner 8°
12. GRABSKI Władysław (1874-1938) minister skarbu, polityk, ekonomista 8°
13. KRZYŻANOWSKI Hieronim (1819-1875) profesor prawa kanonicznego 8°
14. HEMPEL Jan Hieronim (1877-1937) publicysta, filozof, działacz ruchu robotniczego 9°
15. DMOCHOWSKI Franciszek Salezy (1801-1871) tłumacz, redaktor, wydawca 9°
16. PAPIEWSKA Anna Wanda (1883-1974) działaczka społeczna, posłanka 9°
17. STRONCZYŃSKI Karol (1873-1938) inżynier technolog, przedsiębiorca budowlany 9°
18. KIEDRONIOWA Zofia (1872-1952) historyk, działaczka społeczno-polityczna 10°
19. HEMPEL Jan Marian (1818-1886) naukowiec, organizator górnictwa 10°
20. GRABSKI Stanisław (1871-1949) polityk, ekonomista, publicysta 10°

Uwagi

• „Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973:

  ŻÓŁKOWSKI Alojzy Gonzaga Jazon (4 XII 1814 Warszawa - 25 XI 1889 Warszawa), aktor, śpiewak
  Był synem => Fortunata Alojzego Ż. i - Marii Ludwiki Ż., bratem => Lucjana Z., bratem przyrodnim => Nepomuceny Kosteckiej, ojcem => Alojzy Z. Opiekunami rodziny po śmierci ojca w 1822 zostali L.A. Dmuszewski i B. Kudlicz. Ukończył cztery klasy szkoły Pijarów w Warszawie. Uczył się muzyki u K. Kurpińskiego, a śpiewu u J. Polkowskiego. Aby się uwolnić od służby w wojsku ros., wstąpił w 1832 do chóru teatr. z obowiązkiem statystowania w dramatach i komediach. Debiutował w T. Wielkim 27 X 1833 śpiewając partię Lorda Kookburna („Fra Diavolo"), w zastępstwie za J. Zdanowicza. Zaangażowany, grał zgodnie z kontraktem „role drugich młodych, charakterystyczne, komiczne według rozdania, jako też w operach basso-parlante” choć głosu wybitnego nie posiadał; najlepiej odpowiadały mu wówczas role w wodewilach. Już w pierwszych latach pracy scen. przejawiał wielki talent komiczny. Jego pierwszą znakomitą rolą był Baron d'Argentieres („Zachód słońca"). W 1839 i 1840 chorował i w lecie leczył się w Sopocie kąpielami morskimi. 19 II 1849 ożenił się z Teklą Skalską. W lecie 1856 i w maju 1870 przeprowadzał kurację w Karlsbadzie. W czasie swojej długiej kariery występował wyłącznie w Warszawie i tylko parę razy wyjeżdżał do Skierniewic (np. w 1858 i 1875), aby tam w t. dworskim grać przed carami ros. i ich gośćmi. Uczestniczył też w przedstawieniach dworskich w t. w Pomarańczami i na Zamku Warszawskim. Mimo złego stanu zdrowia i nabytego w 1873 prawa do emerytury, przez ostatnie dziesięć lat swego życia intensywnie pracował w teatrze; stwarzał nowe postacie, powtarzał dawne role, obchodził trzy jubileusze: czterdziestopięciolecie - 27 X 1878, pięćdziesięciolecie - 18 VI 1883 i pięćdziesięciopięciolecie - 20 XI 1888. Notował w swych dzienniczkach z ogromną dokładnością każdy występ wraz z ilością wywoływań i oklasków, każdy wydatek choćby najmniejszy, każdą wizytę kolegów aktorów, każde zasłabnięcie, każdą butelkę wypitego z kolegami wina i każdy list zastawny wymieniony w kantorze lub banku. Zarabiał bardzo wiele. (Najwięcej ze wszystkich aktorów pol. tego okresu.) Ostatni raz wystąpił 14 XI 1889 w roli Barona („Serafina") i mimo wyczerpania atakiem choroby ,z piorunującą siłą oddał scenę przekleństwa”. Leżąc śmiertelnie chory studiował jeszcze rolę w „Hipnotyzmie”.
  "Czy aktor może być genialny?” - zapytał Wł. Bogusławski i wytoczywszy liczne zastrzeżenia odpowiedział: „A jednak scena nasza ma Żółkowskiego”, którego trzeba uznać za „zjawisko wyjątkowe, nieprześcignione dotąd na żadnej scenie”. „Wzrostu więcej niż średniego, prawie wysoki, budowy kształtnej, szykownej, pozwalającej nawet w spoczynku domyślać się ruchów szlachetnych, spokojnych, powściągliwych"; twarz „o szerokim rozumnym czole, ciemnoblond okolona włosem, o oczach wielkich, pogodnych, o nosie kształtnym, uderzała jakimś serio nastrojem” (Wł. Bogusławski). Głos miał zdaniem W. Szymanowskiego „silny, dźwięczny”, „rozległy w skali”. Bogusławski podkreślał, że Z. „rzadko, w ostateczności tylko uciekał się do łatwego realizmu, opartego na grubej plastyczności zewnętrznej charakterystyki; lecz istotną, najważniejszą charakterystykę przedstawianej postaci składał z rysów duchowych, psychologicznych, temperamentowych, odsuwając peruki, mastyksy i malowidła na drugi plan”. Nie odznaczał się głębszą kulturą literacką, czytał niewiele poza prasą codzienną, ale pracy nad rolą poświęcał wiele czasu stosując na egzemplarzu specjalne podkreślenia i znaczki. Każdą rolę miał też bezbłędnie opanowaną pamięciowo. W pełni rozwoju talentu grał tylko te postacie, które zdołał sobie unaocznić we własnej wyobraźni po przeczytaniu roli. Zdaniem K. Kaszewskiego „Komentarza innego nie miał jak utwór, resztę odnajdował w sobie”. Grając często postacie o zbliżonych cechach charakteru potrafił znakomicie je zróżnicować: „Unikanie podobieństw tak daleko posunięte jest u Żółkowskiego, że je nawet w drobnych dostrzec można szczegółach. W dwóch sztukach łapie Żółkowski muchy - ale przyjrzyjmy się tylko, jak się to inaczej w „Drzemce pana Prospera”, inaczej w „Przezornej mamie” odbywa” - pisał Bogusławski - „Pan Prosper opędza się bezmyślnie uprzykrzonemu owadowi ociężałym ruchem ręki człowieka, który usypia i który chce tylko zawadę do snu usunąć, nie żywiąc żadnej dla natrętnicy nienawiści. Mąż Przezornej mamy ściga muchy i tępi je klapką z zaciętością myśliwego, śledzi, zaczaja się i uderza jak strzelec, który zna obyczaje swojej zwierzyny i dla którego te łowy są jedną z najważniejszych spraw życia”. Najchętniej grał w utworach współczesnych sobie pisarzy pol. i franc., m.in. szesnaście ról w sztukach E. Scribe'a, dwanaście - J. Korzeniowskiego, jedenaście - A. Fredry. Ważniejsze role: Książę de Bouillon („Adrianna Lecouvreur"), Margrabia de Rochepeans („Safanduły"), Szarucki („Majster i czeladnik"), Szambelan („Pan Jowialski"), Geldhab („Pan Geldhab"), Jenialkiewicz („Wielki człowiek do małych interesów"), Prosper Brona („Drzemka pana Prospera"), Bolbecki („Consilium facultatis"), Cromwell („Muszkietery"), Hr. Fontblanche („Przebudzenie się lwa"), Narcyz („Pafnucy i Narcyz"), Ignacy („Marcowy kawaler"). Z ról szekspirowskich grał tylko Poloniusza („Hamlet"), z molierowskich Trzpiotalskiego („Mieszczanin szlachcicem"). Nie odniósł w nich sukcesów. Z powodzeniem natomiast śpiewał w operach, m.in. partię Don Basilia („Cyrulik sewilski"), a przede wszystkim Podczaszyca („Hrabina") ze słynną sceną „z zieleniaczkiem”.
  
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.42365.1
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.42596.2
  Epitafium na cm. Powązkowskim:
  Ś.P.
  ALOIZEMU
  ŻÓŁKOWSKIEMU
  UR. D. 4 GRUDNIA 1814 R.
  ZM. D. 25 LISTOPADA 1889 R.
  RODZINA.
  
  n.103247o Nekrologia Minakowskiej (103247)
  n.25762 Nekrologia Minakowskiej (25762)
  n.29070a Nekrologia Minakowskiej (29070)
  sw.221551 Akt małżeństwa: Warszawa św. Andrzej (obecn. m. Warszawa), 52/1846 [indeks na http://geneteka.genealodzy.pl/] http://metryki.genealodzy.pl/metryki.php?op=kt&ar=1&zs=0159d&sy=1846&kt=2 [podgląd]

• Mapa grobów rodzinnych
  
  
• Kalendarzyk Rodzinny tej osoby
  
  
• Przodkowie - Drzewo ("64")
  
  
• Potomkowie - Drzewo
  
  
• Kuzyni
• Następny brat lub siostra
  
  
• Związek z M.J. Minakowskim