Aleksander Gąssowski (ID: teatr.5505.1)

Uwagi

• „Słownik biograficzny teatru polskiego 1900-1980”, t. II, PWN Warszawa 1994:

  GĄSSOWSKI Aleksander, także A. Garczyński (7 VI 1910 Petersburg - 22 V 1980 Warszawa), aktor, reżyser, dyrektor teatru
  Był synem Wacława G. i Olgi z Łarionowów (Rosjanki), mężem Heleny z Choynowskich. Współpracę z teatrem rozpoczął w 1930 w warsz. t. dla dzieci Jaskółka. W 1932 zdał egzamin aktorski ZASP-u; od t.r. pracował w Pol. Radiu. Od kwietnia 1945 występował w Krakowie w Starym T. m.in. jako Elohim („Mąż doskonały"), ale już od 27 X t.r. objął stanowisko dyr. T. Dramatycznego Woj. Gdańskiego z siedzibą w Sopocie (pełnił tę funkcję do końca sez. 1945/46). Przez ponad dwadzieścia lat był dyr. różnych teatrów. Od lutego 1947 do końca sez. pełnił funkcję dyr. i kier. artyst. T. Aktorów Woj. Gdańskiego w Gdyni, w sez. 1947/48 T. im. Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim, 1948/49 T. Miejskiego w Bydgoszczy. Od 1 IX 1949 do 14 IV 1953 był dyr. i kier. artyst. T. Polskiego w Bielsku-Białej, od 1 V 1953 do 1 IX 1956 T. Polskiego w Poznaniu (tu reżyserował m.in. „Rozbójnika salonowego”, 1955). W 1956-59 pracował jako reżyser w T. im. Jaracza w Olsztynie; reżyserował m.in. „Rozdroże miłości”, „Achillesa i panny”, „Żołnierza królowej Madagaskaru”. W 1959-66 był dyr. i kier. artyst. T. Popularnego (potem T. Ziemi Pomorskiej) w Grudziądzu. Jako kierownik scen odznaczał się talentem organizacyjnym; „miał ogromne wyczucie potrzeb chwili, ale nowatorem w dziedzinie teatru nie był. Stosował raczej wypróbowaną przedwojenną receptę na powodzenie u publiczności: dużo erotyki, dużo wesołości, trochę łez, nieco psychologii” (M. Szczepkowska). „Potrafił zawsze nieomylnie wyczuć, czego chce od niego publiczność, tak okrutnie spragniona teatru żywego” (B. Danowicz). Położył duże zasługi w organizowaniu powojennego życia teatralnego. „Śmiało można głosić - pisał Jerzy Kreczmar - że to właśnie on rozbudził pełne życie teatralne na ziemiach, które niedawno należały do Rzeszy”. W prowadzonych przez siebie zespołach występował jako aktor i reżyserował, m.in. „Niemców”, „Eugenię Grandet”, „Wilki w nocy”. Od 1 I 1967 do przejścia na emeryturę (29 II 1972) należał do zespołu aktorskiego T. Polskiego w Warszawie. Później występował jeszcze gościnnie, m.in. w 1978 w T. Ateneum w Warszawie jako Gamracy Vigor („Oni") i Małachowski („Tryptyk listopadowy") oraz w T. Ziemi Pomorskiej w Grudziądzu jako Burmistrz („Ptak"). Jubileusz trzydziestopięciolecia pracy teatr, obchodził 24 IV 1965 w Grudziądzu (wyreżyserował „Wieczór wspomnień”, w którym grał role Protasowa, Doktora Osińskiego i Marszałka we fragm.: „Żywego trupa”, „Ostrego dyżuru” i „Białej zarazy"); 28 IX 1975 zorganizował swoje czterdziestopięciolecie w T. na Wyspie w Łazienkach. Następnego jubileuszu, wyznaczonego na 7 VI 1980, już nie dożył. Grał także m.in. takie role, jak: Hetman Czarniecki („Najazd"), Murów („Grzesznicy bez winy"), Tropaczow („Łaskawy chleb"), Burmistrz („Ptak"), Albert („Szkarłatne róże"), Wacław („Mąż i żona"), Anzelm („Skąpiec"), Kapelan („Damy i huzary"), Burczyński („Grube ryby"). Występował także w filmach pol. i w telewizji.
  
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 2: teatr.5505.1
  Kto jest kim w Polsce, Interpress 1984
  
  Zawód: aktor; reżyser
  Edukacja: studia: Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Warszawskiego 1930-32.
  Biografia Debiut na scenie .Jaskółka” w Teatrze Królewskim w Łazienkach, Warszawa 1930; aktor w Teatrze Wyobraźni Polskiego Radia 1931; spiker radiowy 1931-39; debiut film, w Dziesięciu z Pawiaka 1931; po II wojnie światowej praca w charakterze kier, artyst. w teatrach: Wybrzeże, Gdańsk, Ziemi Lubuskiej, Zielona Góra, Bydgoszcz, Bielsko-Biała, Poznań 1953-56, Ziemi Pomorskiej, Grudziądz 1967; aktor Teatru Polskiego, Warszawa 1967-72, czł. Zespołu Seniorów 1972- ; gościnne występy w teatrach, tv, radiu, film.
  Członkostwo: czł. b. SPATiF-ZASP, prezes Zarządu Woj., Gdańsk 1946, przew. Koła, Olsztyn 1957-58; czł.: ZAiKS, ZBoWiD, PZPR
  Odznaczenia: Krzyż Kawalerski OOP, Złoty Krzyż Zasługi, Medal 10-lecia Polski Ludowej, Zasłużony Działacz Kultury, Stribrnou Medaili Ze Stużkou (Czechosłowacja) i inne.
  Dorobek: Twórczość: przeszło 80 inscenizacji teatralnych, m. in.: Żywy trup, Łaskawy chleb adaptacje sceniczne utworów Henryka Sienkiewicza, Bolesława Prusa; audycje radiowe dla dzieci i młodzieży.
  Prywatnie: Hobby: zbieranie pamiątek pracy scenicznej.
  Adres: ul. Warecka 1 m. 12, 00-034 Warszawa, tel. 27-47-64.
  
  

• Mapa grobów rodzinnych
  
  
• Kalendarzyk Rodzinny tej osoby
  
  
• Przodkowie - Drzewo ("64")
  
  
  
  
• Związek z M.J. Minakowskim