„Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973:
MAJEWSKA Marianna, 1° v. Dąbrowska, 2° v. Uznańska (ur. ok. 1807 Warszawa - działała do 1864; zm. w Kamieńcu Podolskim), aktorka, dyr. teatruByła siostrą => Józefa M., żoną => Leona Uznańskiego. Do 1830 stale, a później sporadycznie używała na scenie nazwiska panieńskiego. Od 1819 grała role dziecinne w baletach i komediooperach w warsz. T. Narodowym, następnie zaś była uczennicą warsz. Szkoły Dramatycznej. Śpiewu uczyła się u J. Krzesińskiego. 25 IV 1822 debiutowała w t. warsz. w roli Ludwiki („Trafiła kosa na kamień"), nie jest pewne jednak, czy została wówczas zaangażowana. W 1823 i 1824 występowała z zespołem t. warsz. w Płocku, a następnie w Warszawie: od 1824 jako chórzystka, później przeszła na etat aktorki. W 1829 grała w warsz. T. Polskim pod dyr. J. Milewskiego (czerwiec-wrzesień) i w tym samym roku od września przeszła do zespołu T. Rozmaitości. 18 IV 1830 w Wilnie wyszła za mąż za Dąbrowskiego, ziemianina z Wołynia, i opuściła teatr. Po śmierci męża powróciła na scenę warsz., gdzie występowała pod nazwiskiem Dąbrowska od grudnia 1832 do 30 VI 1834; ostatni raz w jednej z najlepszych swych ról - Wiktorii („Kucharki").
W następnych latach, do 1839, używała na przemian nazwisk Majewska i Dąbrowska, występując kolejno: w 1834 krótko w Krakowie, następnie do 1836 w zespole T.A. Chełchowskiego, m.in. w Płocku, Kaliszu, Łowiczu, w lipcu 1836 gościnnie w t. lwowskim. Jesienią 1836 zorganizowała własny zespół teatr, w Lublinie, wkrótce jednak połączyła go z zespołem K. Nowińskiego i występowała u niego w Lublinie także w 1837. 14X11 1837 przybyła z Wilna do Krakowa, nie wiadomo jednak czy tam występowała; w grudniu 1837 wystąpiła kilkakrotnie w T. Rozmaitości w Warszawie, m.in. jako Dorota („Krakowiacy i Górale"). W 1838 grała w zespole W. Raszewskiego w Poznaniu, w sez. 1838/39 w t. krak., gdzie została zaangażowana. W 1839 wyszła za mąż za aktora i dyr. teatru Leona Uznańskiego i odtąd już stale występowała pod jego nazwiskiem. W 1840 wraz z mężem zorganizowała zespół, z którym w tymże roku wędrowała po prowincji. W lutym 1843, prawdopodobnie również z L. Uznańskim, kierowała zespołem w Sandomierzu. Później występowała: w 1843 w zespole W. Raszewskiego w Radomiu (maj) i Lublinie oraz w t. pozn. pod kier. Z. Anczyca, w 1844 w zespołach K. Nowińskiego w Płocku i W. Łozińskiego w Lublinie, w 1845 prawdopodobnie w Brześciu Litewskim i w Kobryniu, w sez. 1845/46 w zespole T.A. Chełchowskiego w Lublinie, w 1846 w Brześciu Litewskim i Świsłoczy. Od 1847 do 1860 (prawdopodobnie stale) występowała w t. w Kamieńcu Podolskim, kolejno w zespołach pod dyr. Pillik-Wolskiej, L. Słobodzińskiego, J. Piekarskiego. Musiała także posiadać koncesję na t. w Kamieńcu Podolskim, ponieważ w 1856 J. Piekarski nabył od niej prawo budowania nowego t. w tym mieście. W 1864 przebywała przez jakiś czas w Warszawie, na scenie jednak nie występowała. Wg A. Prusiewicza zmarła w Kamieńcu Podolskim.
Wg S. Krzesińskiego była to „kobieta ładna, wesoła, rezolutna, aktorka dobra”. Występowała gł. w rolach subretek i młodych wieśniaczek, w późniejszych latach także w rolach tzw. „dam światowych”, np. Lady Milford („Intryga i miłość"). Wg K. Estreichera miała „głos mocny i czysty”. Do najlepszych jej ról zaliczano Katarzynę („Rodzina Mazurów") i Mirandolinę („Mirandolina"); z innych wymienić należy: Katarzynę („Anna Bell"), Klarę („Śluby panieńskie"), Małgosię („Nieproszeni goście"), Marcysię („Młyn diabelski"), Amelię („Jest temu lat szesnaście"), Kaprala („Siedem dziewcząt pod bronią").
Marianna Majewska
(ID: teatr.78492.1)
Zaloguj się
1805-1855
