Adam Dobosz (ID: teatr.9468.1)

Uwagi

• „Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973:

  DOBOSZ Adam (3 VIII 1885 Żyraków, pow. Dębica - 20 XI 1952 Warszawa), śpiewak, reżyser, dyr. Teatru
  Nekrolog w „Teatrze” 1952 nr 22 podał mylnie jego miejsce ur. Żyrardów. Był synem dzierżawcy majątku ziemskiego Władysława D. i Anny z Braunów, mężem śpiewaczki Walerii Markowskiej. Studiował przez dwa lata prawo. Śpiewu uczył się w konserwatorium w Krakowie u M. Horbowskiego. Brał udział w popisach uczniów Pol. Szkoły Operowej J. Marso na scenie T. Miejskiego w Krakowie: 29 V 1908 śpiewał partie Turiddu („Rycerskość wieśniacza") i Beppa („Pajace"), a 29 I 1909 partię Jontka („Halka"). Debiutował 25 VI 1909 w T. Miejskim we Lwowie (w partii Jontka); został zaangażowany i występował tam do 1914. Wraz z zespołem opery lwow. co roku wyjeżdżał w lecie na występy do Krakowa. 17 VIII 1913 poślubił znaną później śpiewaczkę operetkową Walerię Markowską. W 1914 został zaangażowany do T. Wielkiego w Warszawie i występował tu do wybuchu II wojny światowej. Był czołowym wykonawcą tenorowych partii liryczno-dram. w ówczesnym repertuarze; śpiewał też niekiedy w operetkach. Wyspecjalizował się w rzadko wówczas uprawianym repertuarze oratoryjnym i w pieśniarstwie. Od 1 I 1916 do 8 VI tego roku, w okresie kryzysu kierownictwa T. Wielkiego, należał do zarządu sprawującego dyrekcję i reżyserię teatru. 2 VI 1934 obchodził na scenie T. Wielkiego jubileusz dwudziestopięciolecia pracy artyst. śpiewając partię Oktawia w premierze „Giuditty”. W 1934 był (obok Z. Mossoczego) współdyr. Opery Warszawskiej. Gościnnie występował m.in. we Lwowie (3-6 XII 1925), Krakowie (21 VII-17 VIII 1925 z zespołem Opery Warsz.; sam: 12-17 XII 1934, styczeń-marzec 1935, marzec-wrzesień 1936, listopad 1938, luty 1939) i w Gdańsku w programach składanych (1923, 1925). W 1937 i 1938 występował także dorywczo w T. Wielkim we Lwowie. Okupację hitlerowską spędził w Warszawie, gdzie w 1941-44 występował w jawnym T. Miasta Warszawy (śpiewał w operetkach). Po II wojnie świat. został zaangażowany do Opery Śląskiej w Bytomiu. Śpiewał tam partie charakterystyczne (Pan Damazy - „Straszny dwór") i reżyserował kilka oper, m.in. „Halkę” (14 VI 1945), a w sez. 1945/46, 1946/47 m.in. „Straszny dwór”, „Madame Butterfly”. W 1945-52 był prof. śpiewu solowego w PWSM w Katowicach. Przeniósł się jednak do Warszawy, gdzie od 1950 był profesorem i dziekanem wydziału wokalnego PWSM. Należał do najwybitniejszych i najbardziej lubianych pol. śpiewaków operowych z 1914-39. Wrodzony wdzięk, duża kultura muz. i aktorska oraz dobre warunki zewnętrzne zapewniały mu sukcesy w operze, operetce i na estradzie koncertowej. Obdarzony pięknym głosem tenorowym i wybitną muzykalnością, posiadał słuch absolutny. Był przede wszystkim znakomitym interpretatorem partii lirycznych, ale moc i barwa głosu pozwalały mu też z powodzeniem śpiewać partie bohaterskie (szczególnie w okresie 1915-18). Jego ogromny repertuar liczył ponad sto partii; ważniejsze z nich: Jontek („Halka"), Stefan („Straszny dwór"), Kazimierz („Hrabina"), Faust („Faust"), Janek („Sprzedana narzeczona"), Cavaradossi („Tosca"), Pinkerton („Madame Butterfly"), Alfred („Traviata"), Rudolf („Cyganeria"), de Grieux („Manon"), Eros („Eros i Psyche"), Minstrel („Konrad Wallenrod"), Pasterz („Król Roger"), Almaviva („Cyrulik sewilski"), Leński („Eugeniusz Oniegin"), Książę („Rigoletto"), Raul („Hugonoci"), Don Jose („Carmen"), Eleazar („Żydówka"), Canio („Pajace"). Śpiewał też partie operetkowe, m.in. Księcia („Noc w Wenecji"), Orfeusza („Orfeusz w piekle"). Występował w filmach polskich. Był członkiem zasłużonym ZASP.
  
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.9468.1
  S. Łoza, Czy wiesz kto to jest, Warszawa 1938 - loza.851

• Mapa grobów rodzinnych
  
  
• Kalendarzyk Rodzinny tej osoby
  
  
• Przodkowie - Drzewo ("64")
  
  
  
  
• Związek z M.J. Minakowskim