„Słownik biograficzny teatru polskiego 1900-1980”, t. II, PWN Warszawa 1994:
CESARSKI Jan Stanisław (2 IX 1889 Warszawa - 11 II 1975 Warszawa), tancerz, choreograf, kierownik baletuBył synem Jana i Franciszki C, mężem najpierw Cecylii
Cesarskiej (zob. t. 1), później Czesławy z domu Sitarek, ojcem tancerki Celiny (Cecylii)
C. zamężnej Kardasz. Od 1896 uczył się w szkole baletowej przy T. Wielkim w Warszawie i jako uczeń od 1902 występował na scenach WTR, m.in. w „Coppelii”, „Panu Twardowskim” A. Sonnenfelda. Od 1905 tańczył w corps de ballet WTR, m.in. w baletach: „Katarzyna córka bandyty”, „Najada i rybak”. W sez. 1906/07 należał do zespołu J. Myszkowskiego i C. Danielewskiego w Lublinie (tańczył w operetkach), w 1908 nadal był w zespole J.
Myszkowskiego, m.in. w Lublinie (styczeń-marzec) i Kaliszu (kwiecień). Następnie aż do 1914, ponownie był w balecie warsz. (wykonywał tańce zespołowe); niekiedy brał także udział w imprezach letnich poza scenami WTR, m.in. w 1912 w Dolinie Szwajcarskiej. W 1914-17 występował jako solista baletu opery w Kijowie, a 1917-20 w Odessie. W 1920 wrócił do Warszawy; we wrześniu t.r. występował w „Wieczorze baletu polskiego” w dawnym T. Nowoczesnym, od 16 X 1920 w t. Sfinks, a od 13 I 1921 w t. Miraż; tańczył w tym czasie najczęściej w duecie z żoną Cecylią. W 1921-24 występował w Krakowie: w sez. 1921/22 i 1922/23 w Miejskim T. Opera i Operetka, w 1923 w T. Nowości, w sez. 1923/24 w Operetce przy ul. Rajskiej. Był tu solistą i baletmistrzem; tańczył gł. w operetkach, opracował też do kilku z nich choreografię, m.in. do „Nocy w Wenecji” (1921), „Gasparone” (1922) oraz wspólnie z G. Kiaksztem wystawił „Divertis-sement baletowe” (1921). W 1922 przez pewien czas współpracował z krak. operetkowym T. Objazdowym pod kier. T.
Pilarskiego i z teatrem tym wyjeżdżał na występy m.in. do Białegostoku. W sez. 1924/25 i 1925/26 był solistą i baletmistrzem T. Miejskich we Lwowie, choreografem gł. operetek m.in. takich, jak: „Pajacyk”, „Lalka”, „Kobietki szampańskie"; opracował także układ taneczny do „Nie-Boskiej komedii” (1924); tańczył m.in. Pana Młodego („Wesele w Ojcowie"), walca w „Fauście”. W listopadzie 1927 występował w kabarecie Wesoła Jama w Warszawie; nast. do 1931 należał do zespołu A. Pawiowej, z którym odwiedził m.in. Niemcy, Anglię, Francję, Egipt, Indie i Australię. W 1931-34 występował w różnych zespołach objazdowych na terenie Polski, m.in. w 1934 dwukrotnie w Płocku (kwiecień i wrzesień) i w Kaliszu w kinoteatrze Oaza (kwiecień). W 1934-39 był solistą baletu T. Wielkiego w Warszawie; piastował też funkcję zastępcy kier. baletu warsz. oraz sekretarza warsz. szkoły baletowej. Tańczył m.in. w „Coppelii”, „Harnasiach” (Harnasia), „Niemej z Portici”, „Strasznym dworze”, w operetkach, m.in. taniec hiszpański w „Hrabim Luxemburgu”, czardasza w „Baronie cygańskim”, w „Cygańskiej miłości”. Latem 1936 tańczył w „Trzech walcach” w warsz. t. Wielka Operetka pod dyr. J.
Korolewicz-Waydowej; w tymże roku występował też w sali kina Hollywood w programie „Na gwiaździstej fali”. Opracował choreografię „Halki” wystawionej przez Krak. Tow. Operowe na scenie T. im. Słowackiego (8 XI 1937) i tańczył w tym spektaklu. Kierował baletem opery warsz. podczas występów w Katowicach (5 IV 1938 wystawiono „Straszny dwór"). Po II wojnie świat. do 1955 na scenie nie występował; był pracownikiem umysłowym w przedsiębiorstwie Państw. Komunikacja Samochodowa (PKS). Od 1 X 1955 powrócił do Opery w Warszawie; w tymże roku obchodził jubileusz wieloletniej pracy artystycznej. W zespole Opery warsz. pozostał do 31 VIII 1958.
Ś.P.
JAN STANISŁAW
CESARSKI
CHOREOGRAF ARTYSTA BALETU
SCEN POLSKICH I ZAGRANICZNYCH
ODZNACZONY KRZYŻEM KAWALERSKIM
ORDERU ODRODZENIA POLSKI
UR. DN. 2.IX 1889 R. ZM. DN. 11.II.1975