Uwagi

• „Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973:

  MYSZUGA Aleksander, pseud. Filippi (7 VI 1853 Witków Nowy k. Lwowa - 9 III 1922 Fryburg Badeński), śpiewak
  Był synem Filipa M., szewca, pochodził z ubogiej rodziny ukraińskiej. Ukończył seminarium nauczycielskie jako stypendysta i początkowo pracował jako nauczyciel. Występować zaczął w chórze cerkiewnym, potem odbył studia wokalne pod kier. W. Wysockiego. Debiutował w t. lwow. jeszcze jako uczeń konserwatorium, śpiewając 13 IX 1880 partię Stefana w „Strasznym dworze”. Potem otrzymał stypendium i wyjechał na dalsze studia do Włoch, gdzie występował pod pseud. Filippi. Po powrocie do kraju został zaangażowany do t. lwow. na sez. 1883/84. „Zachwycał wszystkich swym fenomenalnym głosem” - pisał wtedy o nim S. Pepłowski. W. Wysocki również pozytywnie ocenił talent M.: „Jest to tenor di grazia, do którego uśmiechają się Elwiny, Nemoriny, Lionele a nawet Edgaro i Faust; tym też bohaterom lub im podobnym powinien poprzysiąc nierozłączną przyjaźń, jeżeli nie chce, aby Ernani lub jaki inny włoski bandyta ze szkoły Verdiego zwichnął świetną karierę, jaka go czeka. W dźwięcznym i przenikającym do głębi duszy swym głosie posiada wiele cennych przymiotów; pewność siebie w atakowaniu wysokich tonów, delikatne mezza-voce i łatwość w przejściu od forte do pianissima dozwalają mu zdobywać wszystkie efekty, jakich tylko rodzaj lirycznej muzyki wymagać może. Przymioty te potęguje jasna i wyraźna deklamacja każdego słowa, warunek tak ważny, a niestety zaniedbany u wielu śpiewaków”. W tym czasie śpiewał partie: Edgara („Łucja z Lammermooru"), Don Josego („Carmen"), Lionela („Marta"), Manrica („Trubadur"), Jontka („Halka"), Alfreda („Traviata"), Fausta („Faust"). Wkrótce jednak opuścił Lwów na skutek przykrego zajścia (został pobity przez dziennikarza Frylinga) i w styczniu 1884 wyjechał do Warszawy. 28 IV tego roku wystąpił tam po raz pierwszy na scenie T. Wielkiego; śpiewał partię Stefana („Straszny dwór") i odniósł duży sukces. Zaangażowany, pozostał w WTR do 1891. Wyjeżdżał również w tym czasie na występy gościnne, np. w lutym 1885 do Wiednia, latem 1887 do Krakowa i Pragi, w 1890 do Radomia i Sopotu. W 1887 przebywał także w Paryżu. W 1891 zmuszony był opuścić Warszawę, gdyż jako świadek w procesie o zabójstwo M. Wisnowskiej odmówił zeznań w języku rosyjskim. Wyjechał wówczas do Lwowa i pracował tam przez cztery sez.; w 1892 występował gościnnie w Paryżu (marzec-kwiecień) na koncertach pol. z G. Zapolska i Wiedniu (wrzesień), 1895 w Krakowie, 1895- 96, 1897 i 1898 w Kijowie. W sez. 1897/98 należał ponownie do zespołu WTR, a na sez. 1898/99 powrócił do Lwowa i pozostał tam do 1905. Wyjeżdżał wtedy na występy gościnne: w 1900 do Pragi, Krakowa i Lublina, w 1901 do Warszawy, Włocławka, Siedlec, Sosnowca i Częstochowy, w 1902 do Warszawy, Łodzi i Zakopanego, w 1903 do Petersburga (śpiewał tam m.in. partię Jontka po polsku), Warszawy i Kijowa, w 1904 do Warszawy. W 1905-10 był nauczycielem w szkole muz. w Kijowie. Następnie wrócił do Warszawy i występował gościnnie w WTR (m.in. w 1912 śpiewał na przedstawieniu jubileuszowym z okazji siedemsetnego przedstawienia „Halki” partię Jontka); w 1911 objął klasę śpiewu solowego w konserwatorium warszawskim. Później zajmował się pracą pedagog, w dziedzinie wokalistyki: w czasie I wojny świat. (do 1919) w Rzymie, a od 1920 w Sztokholmie (prowadził tam szkołę śpiewu). „Posiadał głos o pięknej barwie, czysty, metaliczny, górne tony śpiewał może trochę białym głosem, lecz potrafił fascynować śpiewem i temperamentem przez długie lata” (P. Owerłło). Do najbardziej znanych jego partii należały - prócz wymienionych - Kawaler de Grieux („Manon"), Raul („Hugonoci"), Vasco da Gama („Afrykanka"), Radames („Aida"). Żoną jego była Maria z Głowackich (ślub 27 VII 1885).
  
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.47762.1
  Polski Słownik Biograficzny t. 22 str. 408: psb.19435.1
  sw.663498 Akt małżeństwa: Lwów św. Andrzej (obecn. Ukraina), 52/1885 [indeks na http://geneteka.genealodzy.pl/] http://agadd.home.net.pl/metrykalia/301/sygn.%20782/pages/PL_1_301_782_0449.htm [podgląd]

• Mapa grobów rodzinnych
  
  
• Kalendarzyk Rodzinny tej osoby
  
  
• Przodkowie - Drzewo ("64")
  
  
  
  
• Związek z M.J. Minakowskim