Anna Maria Kitschman (ID: psb.11575.5)

Najbliżsi sławni ludzie (wg kryterium PSB)

W stopniach ° wyrażona liczba ogniw w łańcuchu, w którym każda następna osoba jest dzieckiem, rodzicem lub małżonkiem poprzedniej;
wersja pełna (przy opłaconym abonamenice) pokazuje wykres powiązania; w wersji darmowej kliknięcie prowadzi do strony o danej osobie.

1. KITSCHMAN Adolf Henryk (1854-1917) aktor, śpiewak operowy 1°

Uwagi

• „Słownik biograficzny teatru polskiego 1900-1980”, t. II, PWN Warszawa 1994:

  KITSCHMAN, Kitschmann, Kiczman Anda, właśc. Anna Maria K., zamężna Weiner, (9 XII 1895 Wiedeń - 10 X 1967 Kraków), dyrygent, piosenkarka, kierownik muz. teatru
  Była córką Adolfa Kitschmana (zob. t. 1) i Elżbiety K. z Jakubowskich (zob. t. 1). W 1911 ukończyła ze złotym medalem Szkołę Kapelmistrzowską przy Akademii Muz. w Wiedniu. W 1912 odbył się we Lwowie jej debiut kompozytorski - wystawiono operetkę „Paź złotowłosy”, w tymże roku w warsz. T. Nowości, gdzie rozpoczęła pracę jako akompaniatorka, wprowadzono na scenę jej miniaturę baletową „Mazurka”. Jako dyrygentka debiutowała tam 8 VIII 1913 prowadząc prem. pantomimy baletowej z Polą Negri „Sumurun”. W T. Nowości w Warszawie dyrygowała do 1918 (m.in. operetkami „Targ na dziewczęta”, „Figlarne kobietki”, „Florabella"). Skomponowała w tym czasie nową pantomimę baletową dla Poli Negri - „Afrodyta”. Występowała też jako pianistka (28 XI 1915 odbył się jej recital chopinowski), a od 1916 jako piosenkarka i aktorka w warsz. kabaretach: Miraż, Czarny Kot, Argus i na prowincji (1916 - Płock, 1919 - Skierniewice). W sez. 1918/19-1920/21 występowała w objazdach i we Lwowie w założonym i prowadzonym wspólnie z M. Windheimem, W. Kalicińskim i S. Michałowskim kabarecie lit.- artyst. Czwórka (była w nim pieśniarką, autorką, kompozytorką i pianistką). W tym czasie uczyła się śpiewu u W. Flam-Płomieńskiego i 24 VI 1921 wystąpiła na koncercie Tow. Muz. śpiewając arie tyt. z „Toski” i Seliki („Afrykanka"). W 1920 kierowała t. żołnierskim we Lwowie. Od 1922 była dyrygentem w lwow. T. Miejskim, skąd wyjeżdżała na występy gościnne np. do Krakowa (1924) i Stanisławowa (1926). W sez. 1925/26 była kier. muz. kabaretu lit. Semafor. Następnie zamieszkała w Katowicach, gdzie prowadziła zespoły wokalne. Po powrocie do Warszawy w 1933, współpracowała z kabaretami, w 1935 opracowała muz. do przedstawienia „Chorego z urojenia” w T. Aktora. Była korepetytorką solistów w T. Wielkim w Warszawie, opracowała muz. operetki: „Książę Szirazu” (1938), „Tysiąc nocy i jedna” (1938). Zajmowała się też dziennikarstwem. W czasie II wojny świat. została aresztowana w związku ze sprawą I. Syma. W 1944 współpracowała jako kompozytorką z jawnym t. Maska. Po wojnie mieszkała w Krakowie i była muz. realizatorką przedstawień w różnych teatrach. Dyrygowała chórem i orkiestrą w „Mężu doskonałym” (Stary T., 1 IV 1945). Była kier. muz., komponowała muzykę i akompaniowała na fortepianie w kabarecie Siedem Kotów (sez. 1946/47). Od sez. 1945/46 była kier. muz. T. Wesoła Gromadka (potem pn. T. Młodego Widza); dyrygowała orkiestrą do przedstawienia „Beksy” (maj 1945); skomponowała muzykę do przedstawień: „O krasnoludkach i sierotce Marysi” (1945), „Z biegiem Wisły”, „Pinokio” (1946), „Biedulka” (1947), „Królowa śniegu” (1948), „Awantury w Chioggi” (1953, widowisko plenerowe w Barbakanie), „Romantyczni” (1955). Później, już tylko sporadycznie komponowała i opracowywała muzykę do przedstawień w t. krak., np. dla T. Rozmaitości do „Kalifa bociana” (1958) i „Jadzi wdowy” (1959). Była pierwszą w Polsce kobietą-dyrygentem. W 1912-18 popularność przyniosło jej prowadzenie spektakli w warsz. T. Nowości, a potem występy w kabaretach, gdzie w oryginalny sposób, z dużym temperamentem śpiewała własne piosenki, akompaniując sobie przy fortepianie. Była autorką znanych piosenek, m.in. „Pojadę na spacer w Aleje”, „Anda”, „Kniaginiuszka”, „Tata da raka”. W życiu zaw. i pryw. zwykła postępować w sposób niekonwencjonalny. Dosyć przystojna, lubiła ubiorem akcentować swą kobiecość i artyst. profesję. Pod koniec życia bywała popędliwa i współpraca z nią należała do trudnych.
  Środowisko krak. darzyło wielkim uznaniem jej muz. wszechstronność; „to piekielnie zdolna baba, ta Kitschmannka przy fortepianie”, napisał w 1946 K.I. Gałczyński. Po wojnie pracowała nad większymi formami muz.; napisała (z J. Albrechtem) wodewil „Igraszki balonikowe”, rozpoczęła operetkę „Burza nad Helikonem”. Tłumaczyła teksty sztuk, oper i operetek, a także udzielała lekcji (jej uczennicą była m.in. Marta Stebnicka). Swoje wspomnienia, m.in. o kabarecie Czwórka, pt. „Garść wspomnień lwowskich” zamieściła w tomie Dymek z papierosa, Warszawa 1959.
  
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 2: teatr.23257.1
  Polski Słownik Biograficzny t. 12 str. 527: psb.11575.5
  S. Łoza, Czy wiesz kto to jest, Warszawa 1938 - loza.1942

• Mapa grobów rodzinnych
  
  
• Kalendarzyk Rodzinny tej osoby
  
  
• Przodkowie - Drzewo ("64")
  
  
• Kuzyni
  
  
• Związek z M.J. Minakowskim