W stopniach ° wyrażona liczba ogniw w łańcuchu, w którym każda następna osoba jest dzieckiem, rodzicem lub małżonkiem poprzedniej; wersja pełna (przy opłaconym abonamenice) pokazuje wykres powiązania; w wersji darmowej kliknięcie prowadzi do strony o danej osobie.
- CZAPELSKI Tadeusz (1853-1930) publicysta 2°
- DOBRZAŃSKI Stanisław (1847-1880) artysta dramatyczny, komediopisarz 2°
- DOBRZAŃSKI Jan (1820-1886) publicysta, dyrektor teatru 2°
- KWIECIŃSKA-DOBRZAŃSKA Maria (1843-1890) śpiewaczka operowa i operetkowa 3°
- OLSZEWSKI Franciszek (1859-1918) prawnik, pisarz, publicysta, redaktor 4°
- SZYMANOWSKI Wacław (1821-1886), dziennikarz, publicysta, dramaturg 4°
- HELLERÓWNA Mira (1866- po 1920) Śpiewaczka operowa 5°
- KWIECIŃSKI Lucjan (1848-1894) aktor, śpiewak dyrektor teatru 5°
- FRITSCHE Ludwik Stefan (1872-1940) artysta dramatyczny 5°
- SZYMANOWSKI Wacław (1859-1930), rzeźbiarz, malarz 5°
- DOBIECKI Wojciech (1780-1862) pułkownik, pamiętnikarz 5°
- SIDOROWICZ Zygmunt (1846-1881) malarz 6°
- SZYMANOWSKI Wacław (1895-1965), fizyk, minister łączności PRL 6°
- OLCHOWICZ Konrad (1858-1924) dziennikarz, przemysłowiec 6°
- OLCHOWICZ Aleksander (1898-1954) dziennikarz, poseł 6°
- KOWALSKI Alfred Jan (1849-1915) malarz 6°
- FRITSCHE Gustaw (1838-1891) lekarz 6°
- LEWAKOWSKI Jerzy Wiktor (1891-1941) geograf wojskowy, działacz harcerski 6°
- SŁAWIŃSKI Witold (1888-1962) botanik, profesor Uniw. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, SGGW w Warszawie i Akad. Med. w Białymstoku 7°
- FRITSCHE Karol (1804-1883) technik górniczy, pisarz 7°
Uwagi
„Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973: SMOCHOWSKI Witalis, pseud. Mieczysław Sosnowski (28 IV 1793 Demidów k. Brzeżan - 21 I 1888 Lwów), aktor, dyr. teatruBył ojcem - Karoliny S. Pochodził ze średniej szlachty. Ukończył gimn. we Lwowie i studiował tam na uniw. filozofię. Być może za namową kolegi, J.N. Nowakowskiego, został aktorem wbrew woli ojca, który się go wyrzekł. Debiutował w t. lwow. 26 VI 1811 pod pseud. Mieczysław Sosnowski w roli Pastucha („Krakowiacy i Górale"). Odtąd grał we Lwowie do końca swojej kariery, od 1822 już pod własnym nazwiskiem. Latem 1821 oraz od maja do lipca 1830 występował gościnnie w warsz. T. Narodowym. W 1831 należał do Komitetu Sceny Polskiej, kierującego wtedy t. lwowskim. W 1845 S. Skarbek wysłał go na swój koszt do Francji i Niemiec. Nadto S. bywał także w Wiedniu. Od 2 X 1857 do 18 III 1864 był współdyrektorem t. lwow. wespół z J.N. Nowakowskim. W tym czasie zespół lwow. wyjeżdżał na występy i do innych miast, m.in. do Czerniowiec (1858), Tarnowa (1860) i Krakowa (1862). 26 VI 1861 obchodził jubileusz pięćdziesięciolecia pracy w roli Milczka („Zemsta"). W tej samej roli pożegnał scenę przechodząc w 1864 na emeryturę. W 1864 przez cztery miesiące był więziony. 10 II 1871 uczestniczył w przedstawieniu na cel dobroczynny grając Franciszka Moora („Zbójcy”, akt V). W 1872-75 należał do komitetu zarządzającego t., nie brał jednak udziału w jego pracach. Miał wyraziste rysy, duże oczy, dźwięczny, mocny głos i świetną postawę. Wg K. Borejki „z pozorów wydawał się wojskowym dawnych czasów”. Początkowo grywał drugorzędne role. Wszakże i wtedy, gdy zaczęto mu powierzać ważniejsze zadania, nie od razu zyskał powodzenie. „Role amantów nie są mu właściwe” - pisał K. Estreicher. Także w dramach, które najbardziej odpowiadały jego talentowi, spotykały go nagany. „Sposób gry jego za ostry i surowy - narzekał Estreicher - a brak uczucia sprawia, iż artysta staje się jednostajnym, co postęp jego hamuje”. Dopiero po 1818 zaczął odnosić sukcesy, przede wszystkim w dramach i klasycznych tragediach. Z powodzeniem grał Jaromira („Matka rodu Dobratyńskich"), Stiepanowa („Beniowski” A. Kotzebuego), Horejkę („Hajdamacy na Ukrainie"), Guzmana („Alzyra"), Tezeusza („Fedra"), Kmitę („Barbara Radziwiłłówna” A. Felińskiego), Saula („Saul"). W tej ostatniej roli wręcz „zdumiewać się kazał swoim talentem” (K. Estreicher). Jego role tragiczne były wówczas czysto deklamacyjne. W dramach stosował bardziej urozmaiconą grę, wzorowaną zdaje się na aktorstwie wiedeńskiego Burgtheater. Jako dojrzały aktor zaczął przejmować po A. Bensie role szekspirowskie i romantyczne. W tym repertuarze grał m.in. Makbeta („Makbet"), Edmunda („Król Lear"), Franciszka Moora („Zbójcy"), Pikkolominiego („Dwaj Pikkolominiowie"), sprawiając ogromne wrażenie na widowni. „Gdzie chodzi o siłę, sprężystość i plastyczne oddanie walki szalonych namiętności, które wszelkie zrywają wodze, tam pan Smochowski jest mistrzem niezrównanym, tam panu Smochowskiemu pierwszeństwo przyznajemy, tam pan Bensa nigdy go zastąpić nie zdołał” - stwierdził Estreicher. W sferze aktorstwa charakterystycznego miewał również niepospolite kreacje komediowe. Zaprzyjaźniony z A. Fredrą, który cenił go i z myślą o nim pisał niektóre role, był pierwszym Milczkiem w „Zemście” (17 II 1834). Grał także Majora („Pan Geldhab"), Karola („Nowy Don Kiszot"), Czesława („Odludki i poeta"), Maciusia („Dyliżans"), Radosta („Śluby panieńskie"). Jako dyr. t. zawiódł. Jako aktor do szczytu powodzenia doszedł w dziesięcioleciu 1840-50. W Warszawie, gdzie zresztą tylko w młodości występował, przyjmowano go dość chłodno, natomiast we Lwowie długo jeszcze trwała po nim tradycja „grozy i zachwytu” (K. Borejko).
„Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.47765.1
„Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.81206.2
Epitafium na cm. Łyczakowskim (za: https://cmentarzlyczakowski.pl/): WITALIS SMOCHOWSKI ARTYSTA I DYREKTOR SCENY NARODOWEJ * 1796 + 1888 CZEŚĆ JEGO PAMIĘCI! CELESTYNA Z SMOCHOWSKICH CZAPELSKA PRZEŻYWSZY LAT 88 ZMARŁA W DNIU 3. MAJA 1915 ROKU JAKÓB CZAPELSKI * 1822 + 1893 POKÓJ DROGIM JEGO POPIOŁOM.
Polski Słownik Biograficzny t. 39 str. 205: psb.30548.1
n.24637 Nekrologia Minakowskiej (24637)
źródła:
- pogrzeb: Fundacja Dziedzictwa Kulturowego https://cmentarzlyczakowski.pl/
|
|