Jan Kazimierz Tatarkiewicz (ID: sw.118684)

• Nekrolog: artysta dramatu; artysta dramatyczny; artysta teatrów rządowych warszawskich; artysta teatrów warszawskich; artysta teatru rozmaitości; kanonik; oberpolicmajster; proboszcz; reżyser teatrów rządowych; reżyser teatrów warszawskich; reżyser teatru
• Urodzony dnia 28 IX 1843 - Warszawa
• zmarł dnia 2 XII 1891 - Warszawa
• Pochowany - Warszawa, cm. Powązkowski, kwatera 34, rząd 1, miejsce 31: Jan Tatarkiewicz inw. 13422
• Wiek: 48 lat
• All sources for this person
  Add or correct dates and places
  
  
• Polski Słownik Biograficzny t. 52 s. 606 TATARKIEWICZ Jan (1843-1891), reżyser, aktor
  

Najbliżsi sławni ludzie (wg kryterium PSB)

W stopniach ° wyrażona liczba ogniw w łańcuchu, w którym każda następna osoba jest dzieckiem, rodzicem lub małżonkiem poprzedniej;
wersja pełna (przy opłaconym abonamenice) pokazuje wykres powiązania; w wersji darmowej kliknięcie prowadzi do strony o danej osobie.

1. TATARKIEWICZ Konstanty (1884-1944), reżyser, aktor, autor sztuk 3°
2. SOUBISE-BISIER Gustaw Wilhelm Ludwik (1849-1937) kolekcjoner, antykwariusz 3°
3. GRABIAŃSKI Wiktor (zm. 1893) powstaniec 3°
4. TATARKIEWICZ Marian (1875-1929), dramatopisarz, reżyser, aktor 3°
5. PRZYBYŁKO-POTOCKA Maria Henryka (1873-1944) aktorka 5°
6. MARCONI Ferrante (1798-1868) rzeźbiarz 5°
7. KRUSZEWSKI Ignacy Marceli (1799-1879) generał armii belgijskiej 5°
8. SKARŻYŃSKI Erazm h. Bończa (1804-1871) powstaniec 1830/31, 1846 i 1863 r. 5°
9. TATARKIEWICZ Jakub (1789-1854), rzeźbiarz 6°
10. GORZEŃSKI Hieronim Michał (1793-1846) ziemianin, poseł 6°
11. MARCONI Leonard (1835-1899) rzeźbiarz 6°
12. KRUSZEWSKI Józef (1853-1920) malarz, karykaturzysta, ilustrator 6°
13. POTOCKI Antoni (1867-1939) krytyk literacki, publicysta, historyk literatury i sztuki 6°
14. JACKOWSKI Stanisław (1887-1951) rzeźbiarz 6°
15. JACKOWSKI Kazimierz Wacław (1886-1941) inżynier 6°
16. JACKOWSKI Aleksander Romuald (1869-1949) profesor prawa 7°
17. JAKOWICKA Friderici Teodozja (1835-1889) śpiewaczka 7°
18. TATARKIEWICZ-MAŁKOWSKA Wanda (1890-1972), pisarka, reżyser teatralny i radiowy 7°
19. SCHULZ Karol (1867-1952) nauczyciel, dyrektor gimnazjum 7°
20. SCHULTZ Karol (1752-1796) kupiec, bankier 7°

Uwagi

• „Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973:

  TATARKIEWICZ Jan Kazimierz (28 IX 1843 Warszawa - 2 XII 1891 Warszawa), aktor, reżyser
  Był synem Stanisława T., chirurga, i Weroniki z Kamińskich, bratem => Stanisława T. Ukończył gimn. realne, później prawdopodobnie uczył się w szkole felczerskiej. Wg J. Kotarbińskiego był uczniem J. Rychtera i J. Chęcińskiego w warsz. Szkole Dramatycznej, wg innych opracowań uczył się prywatnie u J. Chomanowskiego i A. Trapszy. Mimo sprzeciwów rodziny w 1860 zaangażował się do zespołu J. Pfeiffera w Radomiu lub w Kielcach, gdzie wystąpił po raz pierwszy w niemej roli Służącego („Żydzi"). Pod dyr. J. Pfeiffera grał w 1860-63 w t. krak., m.in. Rizzia („Maria Stuart” J. Słowackiego), Wacława („Zemsta"). W 1863 opuścił scenę. W 1864 zaczął pracować jako aplikant w magistracie warszawskim. W tym okresie ożenił się w Warszawie z Zofią Julią Thiess. W 1866 uzyskał zgodę na debiut w WTR; 13 I wystąpił w roli Juliusza Franka („Fortepian Berty"), a 27 I w roli Fryderyka Breville („Maria Mulatka") i został zaangażowany do zespołu dramatu. Na scenie warsz. pozostawał do 1891. Od 19 do 30 V 1888 występował gościnnie w t. krakowskim. Czynny przez cały czas jako aktor, od 13 VI 1878 do końca życia był „reżyserem dramatu i komedii”, zaś od listopada 1880 do 1882 głównym reżyserem WTR (z tytułem „dyrektor teatrów warszawskich"). Od czerwca 1891, gdy jednoosobowe kierownictwo zostało zmienione na kolegialne, część obowiązków reżyserskich i kierowniczych przejęli od T.: J. Kotarbiński i B. Ładnowski. 10 V 1891 obchodził jubileusz dwudziestu pięciu lat pracy w t. warsz.; grał wtedy Armanda („Dama kameliowa"), a H. Modrzejewska wystąpiła w roli tytułowej. Ostatnią jego rolą był znakomicie zagrany Henryk Didier („Przeszkoda"); była to też jego ostatnia praca reżyserska. Na scenie wystąpił po raz ostatni 13 XI 1891 w roli Księcia de Birac („Księżna Jerzowa").
  "Na scenie prezentował się efektownie: był wysokiego wzrostu, szczupły, dystyngowany, ładnie zbudowany” (P. Owerłło). Mimo lekkiego zeza „jego blada, ładna twarz, wysoki wzrost i smukła postać stworzyły mu warunki odpowiednie do ról kochanków” (H. Modrzejewska). W takich też rolach dzięki talentowi, inteligencji, pracowitości i pamięci (miał b. duży repertuar), zdobył sobie w krótkim czasie stanowisko pierwszego amanta. Początkowo grywał także role bohaterskie, takie jak: Romeo („Romeo i Julia"), Don Carlos („Don Carlos"), Henryk Darnley („Maria Stuart” J. Słowackiego), Zbigniew („Mazepa"). Był w nich najzupełniej poprawny, ale zbyt konwencjonalny. Nie wystarczało mu w tych rolach głosu, przyjemnego i dźwięcznego, lecz niezbyt silnego. „Najodpowiedniejszym polem do działania pana Tatarkiewicza, sferą w której talent jego czuje się samoistnym i twórczym, jest salon” - pisał Wł. Bogusławski. Był istotnie doskonałym amantem salonowym, serio, wytwornym, eleganckim; „trudno zaiste o bohatera salonowego, kochającego się z większym taktem, z męską godnością, z właściwszą miarą w postawie, w gestach, w dykcji” (Wł. Bogusławski). Do najdoskonalszych jego ról w tym rodzaju należały: Armand („Dama kameliowa"), Raul de Geran („Iskierka"), de Cha-vigny („Kaprys"), Juliusz Frank („Fortepian Berty"), Roswein („Dalila"), Książę de Birac („Księżna Jerzowa"). Wg A. Grzymały-Siedleckiego „przełamał wiekowy szablon amanta. Przed nim te role traktowano wyłącznie jako aparat do deklamowania tyrad miłosnych”, a T. w każdej „starał się znaleźć jakiegoś człowieka” i każdej nadawał rys charakterystyczny, co wywoływało zachwyty krytyki. Jego charakterystyczni amanci grani byli z werwą, lekkością i swobodą. Do kreacji tych należy cały szereg postaci fredrowskich, a szczególnie: Dolski („Wielki człowiek do małych interesów"), Albin („Śluby panieńskie"); nadto: Ernest („Małżeństwo Apfel"), Zdzisław („Radcy pana radcy"), Julian („Nietoperze"), Wacław („Mentor"), Edmund Zawilski („Dworacy niedoli"), Żądełko („Krytycy"), Hilary („Mąż z grzeczności"), Łubin („Fałszywe blaski"), Fontelais („Na łasce zięcia"), Edgar („Fałszywi poczciwcy"), Perdican („Nie igra się z miłością"). „Jako amant komiczno-charakterystyczny miał tyle temperamentu i humoru, że kiedy wpadał w ferwor komizmu, teatr trząsł się od śmiechu i oklasków”, natomiast „w rolach lirycznych posiadał łezkę w głosie i mówił z patosem, podówczas bardzo modnym” - twierdził P. Owerłło. Przez długi okres był jednym z najulubieńszych aktorów sceny warszawskiej. Jako reżyser zasłużył się w trudnym okresie, zwłaszcza po dymisji S. Muchanowa. Już w ciągu dwóch pierwszych lat działalności reżyserskiej wystawił „Makbeta” (1878), „Króla Leara” (1879), „Antoniusza i Kleopatrę” (1880) oraz „Fausta” i „Fedrę” (1880), w następnych latach m.in. „Norę” i „Podpory społeczeństwa” (1882), „Sen nocy letniej” (1884), „Wieczór Trzech Króli” (1885), „Honor” (1891). Oczywiście premiery te ginęły w powodzi ulubionej ówcześnie komedii salonowej, ale i tu T. starał się dawać pozycje najwartościowsze. Wiele dramatów wprowadził na scenę we własnych przekładach (gł. z franc.) i adaptacjach. Dzięki swoim ambicjom i smakowi cieszył się dużym autorytetem i podniósł prestiż reżysera WTR. Był też uzdolnionym muzykiem. Skomponował muzykę do wielu utworów dram., m.in. do „Grzeszków babuni”, „Męża pieszczonego”, „Barkaroli”.
  
  „Słownik biograficzny teatru polskiego” t. 1: teatr.61491.1
  Epitafium na cm. Powązkowskim:
  Ś.P.
  JAN TATARKIEWICZ
  ARTYSTA DRAMATYCZNY
  REŻYSSER DRAMATU
  TEATRÓW WARSZAWSKICH
  UR. 16 WRZEŚNIA 1843
  ZMARŁ 2 GRUDNIA 1891
  
  Polski Słownik Biograficzny t. 52 str. 606: psb.35094.1
  Wikidata: [label]Jan Tatarkiewicz
  n.27107 Nekrologia Minakowskiego (27107)
  n.36437a Nekrologia Minakowskiego (36437)
  n.36910o Nekrologia Minakowskiego (36910)
  n.98820o Nekrologia Minakowskiego (98820)
  sw.118684 Informacja p. Wojciecha Tomorowicza (z 7.2.2010)
  sw.144630 Informacja p. Wojciecha Tomorowicza (z 11.10.2010)

• Mapa grobów rodzinnych
  
  
• Kalendarzyk Rodzinny tej osoby
  
  
• Szukanie pokrewieństwa - przeniesione na górę strony
  
• Przodkowie - Drzewo ("64")
  
  
• Potomkowie - Drzewo
  
  
• Kuzyni
• Poprzedni brat lub siostra
• Następny brat lub siostra
  
  
• Związek z M.J. Minakowskim