„Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973:
ZIMAJER Adolfina, z Wodeckich, pseud. Modrzejewska (26 VI 1852 Lwów - 9 IV 1939 Skolimów k. Warszawy), śpiewaczka, aktorka, dyr. teatruByła córką Konstantego Wodeckiego, woźnego sądowego, i Emilii z Koszuckich, żoną => Gustawa Zimajera, matką => Heleny Zimajer. Uczęszczała do szkoły sióstr Prezentek w Krakowie, jednocześnie uczyła się gry aktorskiej u E. Derynga i śpiewu u H. Majeranowskiej. Debiutowała w lutym 1866 w Czerniowcach w roli Adeli („Biała kamelia"), w zespole G. Zimajera noszącego wówczas pseud. Modrzejewski. Grała odtąd w jego zespole, w 1868 wyszła za niego i używała na scenie jego pseudonimu. W późniejszych latach występowała stale pod właściwym nazwiskiem swego męża; w Galicji, jak świadczy S. Dąbrowski, wymawiano je „Cimajer”, w Królestwie „Zimajer” i tak też ona sama je wymawiała. W 1868 przyjęta do zespołu A. Trapszy, występowała z nim m.in. w Kaliszu, w 1870 grała w Łodzi, potem znowu u A. Trapszy m.in. w Lublinie, Radomiu i Kielcach, a także w warsz. t. ogr. Tivoli (lato 1871) i Alhambra (lato 1873). 4X11 1874 wystąpiła po raz pierwszy we Lwowie w partii Bulotty („Sinobrody") i odtąd pracowała tu stale do sierpnia 1880. Na występy gościnne wyjeżdżała w tym okresie do Lublina (1876), Krakowa (wiosną 1878 i wiosną 1880) i warsz. t. ogr. Eldorado (latem 1878 i latem 1880). W 1876 debiutowała w WTR; 23 VI w roli Pawłowej („Marcowy kawaler"), a 5 VIII w roli Leona („Grzeszki babuni"); nie została jednak zaangażowana. Dopiero w 1880 otrzymała engagement w WTR i pracowała tu przez dwa lata. W 1882 występowała gościnnie w Poznaniu, potem wyjechała do Paryża, aby się zapoznać z najnowszym repertuarem operetkowym. Odtąd aż do I wojny świat. prowadziła niezmiernie ruchliwy tryb życia, w zasadzie bez stałego engagement. Wiele występowała za granicą: w Wiedniu (1883, 1885, 1892), Budapeszcie (1885), Pradze (1888), Nowym Jorku (1888), Odessie (1893); najczęściej jednak na scenach niem.: w 1883 w Berlinie, w 1884 znowu w Berlinie (zaangażowana), w 1885 we Wrocławiu (kwiecień), w 1886 w Monachium (czerwiec), potem w Zgorzelcu, Halle, Szczecinie, Kolonii, w 1887 w Berlinie (marzec), potem we Frankfurcie nad Menem, Flensburgu, Baden-Baden, Hanowerze, Kolonii, Dreźnie i Lipsku, w 1888 w Berlinie (wiosna i jesień), w 1894 jeszcze raz w Berlinie (koniec roku). Wielokrotnie odwiedzała w tym okresie Warszawę, występując tu przeważnie na scenach WTR: wiosną i latem 1887, latem 1889, wiosną 1890, latem 1891, zimą 1891/92, latem 1895, nadto wiosną 1897 i 1898. Występowała również w Krakowie (1886, 1887, 1888, 1889, 1890), Lwowie (1886, 1888, 1889, 1890 - wtedy przez pół roku 1891-93), Poznaniu (1884, 1894, 1895). Równie często pojawiała się w tym okresie i na mniejszych scenach: w Częstochowie, Lublinie, Łomży Łodzi, Piotrkowie, Płocku, Siedlcach, Sosnowcu, Tarnowie, Zakopanem. Latem 1898 zorganizowała w Warszawie przy pomocy W. Rapackiego (syna) i L. Morozowicza własny zespół i występowała z nim m. in. w Kielcach, Częstochowie, Zawierciu, Suwałkach, Rydze, Kownie, Grodnie. Odessie, Charkowie, Jelizawietgradzie; w 1899 w Piotrkowie, od kwietnia tego roku w warsz. t. Odeon, potem w Kielcach, zimą 1899/1900 w Moskwie, Petersburgu, Kamienskoje, Jekatierynosławiu, wiosną 1900 w warsz. t. Bagatela, potem w Krakowie, Radomiu, Lublinie i Łomży. Od 1901 wędrowała sama lub w towarzystwie córki i zięcia (Helena i Wincenty Rapacki, syn), dając gościnne występy, m.in. w warsz. t. ogr. Bagatela i Fantazja, w WTR, w Lublinie i Sosnowcu. W 1902 wyjechała do Rosji. W 1903 występowała w Krakowie, w 1904 w Warszawie, w 1905 w warsz. t. ogr. Renaissance, w 1907 i 1908 w Poznaniu, 1909 w T. Ludowym w Krakowie, potem do 1914 - wyłącznie w warsz. teatrzykach. W 1915 zaangażowała się do krak. T. Ludowego (potem T. Powszechnego). 17 V 1921 obchodziła tu jubileusz dwudziestopięciolecia pracy aktorskiej. W 1923 wycofała się ze sceny. W 1928 zamieszkała w Schronisku Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie.
Była blondynką, w młodości szczupłą i drobną. Na pierwszym występie we Lwowie „śpiewała swą partię głosikiem nieledwo dziecięcym, który oburzył surowych recenzentów muzycznych. Także nikła figurka i niezbyt regularne rysy twarzy debiutantki niezupełnie licowały z pojęciem rozpasanej heroiny Offenbacha”. Mimo to od razu porwała publiczność oryginalną, nieszablonową grą, z którą szły o lepsze: „nieporównany humor i swoboda”. Nikomu nieznana, „w ciągu kilku dni stała się jedną z najpopularniejszych artystek” - stwierdził S. Pepłowski. Powodzenie towarzyszyło jej odtąd niezmiennie, przeradzając się w latach osiemdziesiątych w ogromną popularność. Pisano na jej cześć wiersze, dedykowano jej utwory muz., powstała nawet moda „a la Zimajer”. „Jest to artystka operetkowa wcale nie dla ogródków, lecz dla sceny. Z małym głosem, intonacją wypieszczoną, dokonywa tego, czego nie dokona niejedna śpiewaczka głosem zasobnym i dźwięczniejszym” - pisał w 1888 K. Estreicher. W istocie sukcesy w największej mierze zawdzięczała swej grze, pełnej żywiołowego temperamentu. (Do późnego wieku zachowała wielką sprawność fizyczną, świetnie tańczyła.) Niejednokrotnie zarzucano jej zbyt swawolne aktorstwo. Estreicher jednak i w tym punkcie brał ją w obronę. „Idąc o linię dalej - przyznawał - można obrazić zmysł estetyczny”. Z. ma wszakże „dar zatrzymania się w granicy”. Grała ogółem ok. 250 ról gł. w operetkach, ale także w komediach, niekiedy w operach. Do najsłynniejszych należały: Berta („Bęben"), Klara Angot, potem Pani Angot („Córka pani Angot"), Bettina („Dziecko szczęścia"), Dziewanna („Dzwony kornewilskie"), Dioniza („Nitouche"), Rigolleta („Tajemnice Paryża"), Melania („Pensjonarki"), Golesco („Zemsta nietoperza"), Celestyna („Trzpiot"), Justysia („Mąż i żona"), Olimpia („Ojciec debiutantki"), Kamila („Posażna jedynaczka"), Klara („Zemsta"), Kamila („Żołnierz królowej Madagaskaru"), Kasia („Mąż od biedy").
Adolfina Wodecka
(ID: teatr.42346.1)
![[podgląd]](/img/metrskan/73859.jpg){kind=link}
